Chàm đỏ ở trẻ sơ sinh – “Tất tần tật” những điều cha mẹ phải biết

Chàm đỏ ở trẻ sơ sinh là gì? Những vết chàm đỏ có gây nguy hại gì đến trẻ không? Chữa như thế nào… Đây chỉ là 3 trong vô số các câu hỏi của cha mẹ khi biết con mình bị chàm đỏ. Bài viết này sẽ có đầy đủ những thông tin về chàm đỏ để giúp các bậc phụ huynh có thể bình tĩnh chữa cho bé.

Chàm đỏ ở trẻ sơ sinh là như thế nào?

Chàm đỏ ở trẻ sơ sinh (hay còn được gọi là bớt đỏ) thực chất là một dị dạng mao mạch lành tính. Tình trạng tổn thương cơ bản này thuộc nhóm chàm – eczema do các mạch máu trên da giãn ra. Xét về bản chất, chàm đỏ xuất hiện do rối loạn sắc tố dưới da. Khu vực đó tập trung quá nhiều các tế bào sinh sắc tố ở da trẻ sơ sinh. 

Vết chàm đỏ có phạm vi nhỏ hoặc lớn phụ thuộc vào số lượng sắc tố tập hợp dưới da. Những vết chàm có thể phát triển từ trong bào thai tức là giai đoạn thai nhi hoặc sau khi trẻ chào đời. Chàm đỏ có thể xuất hiện ở tất cả mọi vị trí trên cơ thể. Có khoảng 0,3 đến 0,5% trẻ sơ sinh bị chàm đỏ ở các vùng như mặt, má, cổ gây mất thẩm mỹ.

Nguyên nhân và dấu hiệu chàm đỏ ở trẻ

Có 3 nguyên nhân chính gây chàm đỏ ở trẻ sơ sinh. Cụ thể:

• Do di truyền: Đây được xem là nguyên nhân phổ biến nhất. Nếu gia đình có người thân bị chàm đỏ thì tỷ lệ bé mắc chàm đỏ sẽ khá cao.
• Do gene đột biến: Trong quá trình mang thai ăn uống có những chất không an toàn, hoặc do yếu tố tác động từ bên ngoài.
• Do nhiễm virus và nhiễm trùng: Trong quá trình mẹ mang thai hoặc bé mới chào đời mà không may bị nhiễm virus và nhiễm trùng phân chia tế bào cũng sẽ khiến các vết chàm hình thành trên da.

Dấu hiệu nhận biết chàm đỏ trên da bé cũng rất đơn giản. Những vết chàm thường có hình dạng là chấm hồng hoặc đỏ. Bạn dùng tay miết, xoa vùng da bị chàm thì sẽ thấy vùng da đó chuyển sang màu hồng nhạt, đỏ nhạt hoặc bình thường. Lúc này, các tiểu động mạch bị chèn làm máu bị dồn xung quanh. Khi bỏ tay ra sẽ thấy vùng da bị tổn thương của bé sẽ lại có màu đỏ tươi hoặc hồng như cũ.

Chàm đỏ ở trẻ sơ sinh thường xuất hiện sau khi bé chào đời đến khoảng 4 tuần tuổi. Dấu hiệu cơ bản nhất nhận biết đó là da bé xuất hiện các mảng khô có màu đỏ với những vảy li ti. Mảng da bị chàm là một mảng liền với sắc đỏ hoặc hồng lan rộng tạo thành mảng. Thông thường, chàm đỏ thường xuất hiện ở mặt, cổ, mu bàn tay, khuỷu tay, mắt cá chân… Trẻ sẽ có cảm giác ngứa ngáy, khó chịu khi vùng da bị chàm đỏ tiếp xúc với mồ hôi hoặc nước bẩn.

Chàm đỏ có nguy hiểm không? Khi nào cần đi khám?

Chàm đỏ ở trẻ sơ sinh nếu không bị kích thích thì đều là những tổn thương lành tính. Vết chàm tuy có thể tăng kích thước nhưng phát triển khá chậm. Khi trẻ bước vào giai đoạn dậy thì, vết chàm thường sẽ ngừng gia tăng kích thước. Ngoài vấn đề thẩm mỹ thì vết chàm đỏ lành tính không ảnh hưởng đến sức khỏe của bé và không phát sinh biến chứng.

Tuy nhiên, thực tế có một số ít trường hợp trẻ bị chàm đỏ ở mắt có thể thoái hóa ác tính. Dạng nguy hiểm của chàm đỏ là viêm nhiễm và bội nhiễm. Đặc biệt là nếu trên mặt bé có những vết đỏ sẫm màu xuất hiện với khoảng lớn, cha mẹ nên cho bé thăm khám kỹ lưỡng.

Đặc biệt, cha mẹ nên cần phân biệt chàm đỏ và những căn bệnh khác nguy hiểm hơn như U máu và giãn mao mạch. Cách phân biệt bớt đỏ rượu vang, u máu và giãn mao mạch như sau:

Trẻ có bớt đỏ rượu vang

Chàm đỏ là một trong các triệu chứng của bớt đỏ. Ở trẻ sơ sinh, bớt rượu vang đỏ có hình dạng như một chấm màu đỏ hoặc tím. Đường kính từ vài milimet đến vài centimet và bớt này thường xuất hiện trên mặt trẻ. Vết bớt rượu vang có chiều hướng đậm màu hơn khi bé lớn lên. Trường hợp tụ máu phẳng, kích thước nhỏ tại vùng da kín, không có dấu hiệu chấn thương thì không cần điều trị vẫn có thể tự khỏi.

Trường hợp, trẻ bị bớt đỏ rượu vang ở mí mắt thì cần được theo dõi kỹ. Do khu vực xuất hiện vết bớt thường báo hiệu có bất thường trong não. Vì vậy cần được chuẩn đoán chính xác để có phương án điều trị.

Bớt dạng u máu (bớt dâu tây)

Bớt dạng u máu có thể có màu đỏ thẫm hoặc thâm tím và bề mặt da phồng lên. U máu thường xuất hiện ngay khi bé mới chào đời. Trong khoảng 4 – 5 tháng tuổi, u máu phát triển nhanh. Khi 1 – 2 tuổi vết bớt sẽ ngừng tăng sinh. 

Vùng da xuất hiện vết bớt có thể giãn ra hoặc biến dạng rõ rệt. Nhưng đừng quá lo lắng, đa số u máu lành tính và sẽ mờ đi theo thời gian. Tuy nhiên, để chắc chắn vùng u máu không bị tổn thương gây nhiễm trùng, ảnh hưởng tới sức khỏe của bé hãy thăm khám sớm để có hướng điều trị tốt nhất.

Bớt nevi giãn mao mạch

Chàm đỏ ở trẻ sơ sinh cũng rất dễ bị nhầm lẫn với bớt nevi giãn mao mạch. Nhiều người hay gọi là “mảng màu cá hồi” hoặc “dấu mổ con cò”. Triệu chứng này xuất hiện là do sự giãn rộng của các mao mạch.

Dấu hiệu nhận biết bớt nevi giãn mao mạch là mảng da có thể có màu đỏ hoặc nhạt hơn. Một số trường hợp vết bớt xuất hiện rõ hơn khi trẻ khóc. Bớt nevi sẽ không mất đi mà sẽ tồn tại trên cơ thể bé suốt đời. 

Vùng da bị giãn mao mạch, lớp sừng dày của da trở nên mỏng và yếu đi, gây nên tình trạng dễ mẫn cảm và dễ bị tổn thương do ngoại lực.

Chàm đỏ có chữa được không và chữa thế nào?

Các vết chàm đỏ thông thường không gây nguy hại đến sức khỏe của bé. Tuy nhiên, chúng cũng gây ra những cơn ngứa làm trẻ khó chịu. Để điều trị chàm đỏ ở trẻ sơ sinh, bạn có thể tham khảo những mẹo, những cách sau đây:

Mẹo chữa chàm đỏ ở trẻ sơ sinh

Vết chàm đỏ ở trẻ sơ sinh có rất nhiều phương pháp để chữa. Tình trạng chung khi da bị chàm đỏ đó là da bé bị khô, nhạy cảm hơn. Do đó, cha mẹ có thể dùng các chất có tính dưỡng ẩm để khắc phục chàm đỏ. Cơ bản có những nguyên liệu sau:

Tinh dầu cám gạo

Tinh dầu cám gạo cũng là một trong những mẹo chữa chàm đỏ ở trẻ sơ sinh mang lại hiệu quả. Tinh dầu cám gạo cũng chứa độ ẩm cao với nhiều vi khoáng giúp kích thích tăng sinh tế bào da phát triển. Để thực hiện phương pháp chữa chàm bằng tinh dầu cám gạo, bạn cần chuẩn bị cám gạo, 1 bát sứ, 1 ít than và giấy A4.

Đầu tiên, lấy giấy A4 để bọc kín bát sứ. Cho cám gạo vun thành chóp. Trên cùng đặt một ít than đã hồng lửa. Đợi cám gạo cháy từ từ cho đến khi gần sát mặt giấy sẽ thấy tinh dầu cám gạo hình thành và rơi xuống.

Lưu ý: Không được để lớp giấy lót bát bị cháy và để tinh dầu cám gạo rơi xuống chén. Lúc này có thể bỏ than ra, đợi phần tinh dầu nguội hẳn thì lấy bôi lên vết chàm đỏ của bé. Bôi thường xuyên sẽ giúp vết chàm đỏ của bé nhạt màu hơn. Để tẩy vết chàm đen gây mất thẩm mỹ, bạn cũng có thể thử áp dụng cách này.

Dầu dừa

Dầu dừa có chứa nhiều axit béo, độ ẩm cao nên được dùng rộng rãi trong điều trị chàm đỏ, tẩy vết chàm đen, viêm da, khô da… Dầu dừa sẽ cung cấp vitamin và độ ẩm phù hợp cho làn da đó. Chỉ cần lấy một ít dầu dừa massage nhẹ nhàng tại vùng da bé bị chàm 2 lần/ngày, sáng và tối. 

Lưu ý: Cách này chỉ áp dụng khi vết chàm đỏ đã có dấu hiệu vỡ mụn nước. Nếu chưa thì dùng muối biển xát nhẹ để tẩy tế bào chết cho bé. Sau đó, bôi dầu dừa lên một lớp mỏng để kích thích lớp da non mới hình thành. Kiên trì với phương pháp này sẽ giúp bé giảm ngứa ngáy và vết chàm cũng hạn chế lan rộng.

Khoai tây

Trong chữa chàm đỏ bẩm sinh, khoai tây cũng là nguyên liệu giúp tái tạo làn da an toàn. Trong khoai tây có chứa nhiều vitamin B1, B2 cùng các chất chống oxy hóa, bài thải độc tố trên da hiệu quả. Do đó, nó cũng có tác dụng cải thiện vết chàm đỏ.

Chỉ chần chuẩn bị khoai tây để nguyên vỏ. Xay hoặc ép khoai tây lấy phần nước và pha thêm một ít nước lọc cho loãng. Dùng hỗn hợp đã trộn bôi trực tiếp lên vùng da bị chàm đỏ. Nước khoai tây có tác dụng tẩy tế bào chết, giúp làm bong lớp á sừng bên ngoài, kích thích hình thành lớp da mới. Phương pháp này cần được áp dụng thường xuyên mới mang lại hiệu quả.

Thuốc trị chàm đỏ ở trẻ sơ sinh

Thuốc trị chàm đỏ ở trẻ sơ sinh hiện có bán phổ biến tại các cửa hàng thuốc tân dược trên cả nước. Tuy nhiên, để tránh các kích ứng hoặc sử dụng thuốc không phù hợp với độ tuổi của bé, cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ không nên sử dụng bừa bãi.

Thông thường, với những vết chàm đỏ thể nhẹ, bé có thể dụng thuốc chống dị ứng. Cha mẹ kết hợp vệ sinh ngoài da vùng bị chàm đỏ bằng loại sữa tắm chuyên dành cho trẻ bị viêm da hoặc có thành phần chống viêm, kháng viêm. 

Với vết chàm đỏ nặng – nghĩa là vết chàm đã biến thể, lan rộng thì cha mẹ cần cho bé đi khám tại cơ sở y tế uy tín. Tùy theo mức độ mà bé có thể sẽ được chỉ định dùng kháng sinh, kháng viêm kết hợp với thuốc chứa corticoid.

Trị chàm đỏ bằng Đông y

Trị chàm đỏ bằng Đông y cũng là một trong những cách chữa chàm đỏ bẩm sinh được nhiều người lựa chọn. Có một số bài thuốc như sau thường được sử dụng:

• Bài thuốc 1: 100 gram sài đất, 20 gram mỗi loại như ké đầu ngựa, bồ công anh, cỏ mần trầu, kinh giới, kim ngân hoa, cam thảo, thổ phục linh. Các vị thuốc trên mang đi sắc với 1 lít nước. Sắc đến khi nào thu được 300ml thì ngưng. Cho trẻ uống ngày một lần, mỗi lần 15 – 20ml.
• Bài thuốc 2: Bao gồm các vị thuốc như xa tiền, sinh địa mỗi thứ đong đủ 16gram; Hoàng liên, ngưu bàng tử, khổ sâm, mộc thông, hoàng bá mỗi vị 12gram; Phục linh, bạch tiễn bì, thương truật mỗi vị 8 gram và thêm 4gram bạc hà. Mang sắc đặc, mỗi ngày cho bé uống 1 thang như trên.
• Bài thuốc 3: Thạch cao 20 gram; Khổ sâm, kinh giới, mộc thông, phòng phong, ngưu bàng tử mỗi vị 12gram, tri mẫu 8g, thuyền thoái 6g. Nghiền tất cả các nguyên liệu trên thành bột và pha với nước đun sôi để nguội. Ngày cho bé uống 2 lần khoảng từ 8 – 12 gram tùy theo lứa tuổi.
• Bài thuốc 4: Dùng 40 gram vỏ núc nác, 20 gram nghệ già sao khô, tán mịn rồi trộn với dầu vừng vừa đủ. Dùng hỗn hợp bôi lên vùng da bị chàm đỏ của bé. Sau 30 phút thì rửa sạch nhẹ nhàng.

Những điều cần biết khi cha mẹ chăm sóc trẻ sơ sinh bị chàm đỏ

Để điều trị chàm đỏ ở trẻ sơ sinh, cha mẹ cũng cần lưu tâm tới chế độ chăm sóc cho bé tại nhà. Nếu sai cách, có thể khiến tình trạng của bé trở nên nặng hơn. Do đó, khi chăm sóc bé, cha mẹ cần lưu ý những điều sau đây:

• Người chăm sóc bé, tiếp xúc gần với bé cần cắt ngắn móng tay. Nên cắt và mài nhẵn móng tay của bé hoặc đeo bao tay cho bé. Điều này nhằm tránh tình trạng chạm vào vết chàm gây xước.
• Không để vùng da bị chàm đỏ tiếp xúc với các hóa chất tẩy rửa, sữa tắm có thành phần tẩy cao. Nên chọn loại nước giặt quần áo dịu nhẹ, không chứa chất tẩy cao.
• Tránh để trẻ tiếp xúc với môi trường đang bị ô nhiễm. Không cho chơi cùng các loại vật nuôi có nhiều lông như chó, mèo… Nên cho trẻ vui chơi ở nơi sạch sẽ, thoáng mát. Mặc quần áo rộng rãi.
• Cha mẹ không được tự ý sử dụng thuốc bôi ngoài da cho bé. Làn da của trẻ sơ sinh rất mỏng manh nên dễ bị bỏng, nhiễm khuẩn nếu chọn sai thuốc.

• Nếu vết chàm đỏ có lông, tuyệt đối không được cạo lông đi vì lông sẽ mọc nhanh hơn và cứng hơn, làm bé khó chịu.
• Trẻ sơ sinh nên tích cực cho bú sữa mẹ. Mẹ bé cần tránh những món ăn gây dị ứng như đạm sữa bò, trứng, hải sản… để đảm bảo tình trạng an toàn cho bé.
• Nếu muốn cho trẻ ra ngoài trời cần bôi kem chống nắng cho bé hoặc che chắn kỹ lưỡng.
• Nên cho trẻ khám chuyên khoa da liễu để xác định rõ dạng chàm đỏ mà bé mắc phải. Điều này sẽ giúp quá trình điều trị chuẩn xác và hiệu quả hơn.

Trên đây là tất tần tật những điều cần biết về chàm đỏ ở trẻ sơ sinh. Như đã nói đến trong nội dung bài, nếu vết chàm đỏ không có dấu hiệu bất thường cha mẹ có thể yên tâm. Đa phần chàm đỏ rất lành tính, không ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt và sức khỏe của bé. Nhưng để chắc chắn, cha mẹ nên cho bé thăm khám tại các cơ sở y tế để xác định rõ loại chàm đỏ và có phương án thích hợp nhất.