Ngứa khắp người vào mùa hè: Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

Ngứa khắp người vào mùa hè không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống, công việc mà còn là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nguy hiểm về da. Vậy làm thế nào để phòng ngừa và khắc phục tình trạng nhanh chóng tình trạng này? Dưới đây là những chia sẻ của bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần – Giám đốc chuyên môn Trung tâm Da liễu Đông y Việt Nam để vấn đề này.

Ngứa khắp người vào mùa hè là gì?

Nhiều người luôn nghĩ rằng, chỉ mùa đông khi thời tiết lạnh hoặc thay đổi đột ngột thì cơ thể mới xuất hiện tình trạng ngứa da, nổi mẩn đỏ, nổi mề đay,… Tuy nhiên, trên thực tế có rất nhiều trường hợp lại bị dị ứng, ngứa ngáy toàn thân vào mùa hè khi thời tiết nắng nóng, oi bức.

Ngứa khắp người vào mùa hè chính là tình trạng da nổi mẩn, mụn nước, ửng đỏ và ngứa ngáy trên toàn bộ cơ thể trong những ngày nắng nóng mùa hè. Tùy vào nguyên nhân bị ngứa và cơ địa của mỗi người mà cơn ngứa có thể dài hoặc ngắn khác nhau. Các cơn ngứa này sẽ giảm đi khi có ngoại vật tác động, tuy nhiên nên tuyệt đối hạn chế dùng tay để gãi nhằm tránh tổn thương cho da.

Nguyên nhân gây ngứa khắp người vào mùa hè

Theo bác sĩ Nhuần, ngứa khắp người vào mùa hè thường do các nguyên nhân dưới đây:

Da bị ngứa vào mùa hè do mồ hôi, bụi bẩn

Vào mùa hè thời tiết thường nóng hơn bình thường, điều này sẽ làm các tuyến nhờn trên da hoạt động mạnh, tiết ra nhiều mồ hôi. Nếu như không vệ sinh cơ thể sạch sẽ, thì lượng mồ hôi này cùng với bụi bẩn trên đường sẽ tích tụ và gây bít tắc lỗ chân lông, dẫn đến tình trạng viêm da.

Đồng thời mồ hôi tiết ra nhiều cũng chính là môi trường sinh sống và phát triển lý tưởng của vi khuẩn, virus gây gây kích ứng da, mẩn đỏ, ngứa khắp người.

Ngứa khi trời nóng do sốc nhiệt

Vào mùa hè, mọi người thường có thói quen bật điều hòa ở nhiệt độ quá thấp. Nếu như có việc cần di chuyển đột xuất ra bên ngoài, sẽ khiến cơ thể bị sốc nhiệt, không thể thích ứng, dẫn đến tình trạng mẩn ngứa.

Đặc biệt với những người có làn da nhạy cảm thì mùa hè thực sự là nỗi ám ảnh. Nhiệt độ cao cùng với độ ẩm thấp có thể khiến cho da bị khô nứt, nổi mẩn và dị ứng.

Da bị ngứa khắp người vào mùa hè do tia cực tím

Tia cực tím cũng là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè. Không chỉ tác động và làm tổn thương đến bề mặt da, tia cực tím còn có khả năng đi xuyên qua tế bào da, gây tổn thương cho các lớp biểu bì bên trong.

Thường xuyên tiếp xúc với tia cực tím sẽ khiến làn da bị tổn thương, xỉn màu, hoặc dị ứng nổi mẩn đỏ và ngứa.

Ngứa khắp người vào mùa hè do mề đay cholinergic

Ngoài các nguyên nhân trên thì ngứa khắp người vào mùa hè còn có thể là do mề đay cholinergic.Thời tiết nắng nóng chính là thời cơ để mề đay cholinergic bùng phát và gây ra tình trạng nổi mẩn, ngứa châm chích,…

Trời nóng da bị ngứa do nước hoa, phấn trang điểm

Nếu dùng nước hoa hoặc dùng mỹ phẩm trang điểm vào mùa hè cũng có thể gây ra tình trạng ngứa da toàn thân. Nguyên nhân là do các thành phần hóa học trong mỹ phẩm và nước hoa khi gặp môi trường nắng nóng sẽ tự sinh ra các phản ứng hóa học, gây kích ứng cho cơ thể.

Do chế độ dinh dưỡng

Một trong những nguyên nhân gây ngứa khắp người vào mùa hè chính là do chế độ dinh dưỡng không phù hợp.

Việc thường xuyên ăn đồ ăn sẵn nhiều hóa chất, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, bia, rượu nhiều sẽ khiến cơ thể tích tụ nhiều độc. Làm hệ thống thải độc trong cơ thể phải hoạt động quá tải, lâu dần sẽ khiến quá trình trao đổi chất bị ảnh hưởng, gây nóng trong, nổi mẩn, mụn nhọt,…

Ngứa vào mùa hè do hệ thống miễn dịch suy giảm

Trời nóng kéo dài khiến cơ thể mệt mỏi, mất sức kéo theo đó là sự suy giảm của hệ thống miễn dịch, nhất là với người già và trẻ nhỏ.

Hệ thống miễn dịch suy giảm cũng là lúc lớp thành bảo vệ cuối cùng của làn da bị phá vỡ. Cho nên, đây là thời điểm khiến da dễ bị tấn công bởi các tác nhân bên ngoài như: vi khuẩn, nấm, virus,…

Ngoài một số yếu tố kể trên, ngứa khắp người vào mùa hè còn có thể xảy ra bởi một số nguyên nhân ít gặp khác như:

• Viêm da cơ địa
• Viêm da tiết bã
• Dị ứng thời tiết
• Vảy nến
• Chàm da
• Dị ứng thực phẩm
• Mắc các bệnh lý về gan, thận
• Bệnh tiểu đường…

Cách khắc phục ngứa khắp người vào mùa hè

Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần cho biết, thông thường, tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè không gây nguy hiểm cho sức khỏe hay tính mạng người bệnh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, hiện tượng này có thể cảnh báo những bệnh da liễu mãn tính hoặc bệnh lý về gan thận. Do đó, người bệnh nên sớm thăm khám tại những cơ sở y tế uy tín.

Thông qua quá trình khám lâm sàng (quan sát biểu hiện, hỏi triệu chứng), cận lâm sàng (xét nghiệm), bác sĩ sẽ tìm ra chính xác nguyên nhân gây bệnh. Từ đó, tư vấn cho người bệnh cách trị bệnh phù hợp, hiệu quả nhất.

Để giảm nhẹ, khắc phục tình trạng da bị ngứa khi trời nóng, bạn có thể áp dụng những cách dưới đây:

Điều trị ngứa khắp người vào mùa hè bằng Tây Y

Có thể nói, tây y là sự lựa chọn hàng đầu cho người bệnh khi điều trị ngứa khắp người vào mùa hè. Bởi hiệu quả nhanh chóng, tính tiện lợi, dễ sử dụng của các loại thuốc.

Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý, các nhóm thuốc dùng để điều trị ngứa khắp người vào mùa hè nếu không dùng theo đúng liều lượng quy định có thể gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng cho cơ thể. Vì vậy, khi lựa chọn phương pháp này cần tuyệt đối tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ đảm bảo dùng đúng, đủ và đều.

Dưới đây là một số nhóm thuốc thường dùng để điều trị tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè:

• Thuốc gây tê: Benzocain và Pramoxine là 2 loại thuốc gây tê thường được chỉ định khi điều trị ngứa khắp người vào mùa hè. Thuốc có tác dụng làm tê liệt vùng da bị ngứa, giảm nhanh chóng tình trạng ngứa ngáy dữ dội cho người bệnh.
• Thuốc kháng sinh histamin: Diphenhydramine là thuốc kháng sinh histamin được sử dụng phổ biến trong điều trị ngứa khắp người vào mùa hè, giúp cải thiện tình trạng: ngứa, mẩn đỏ, sưng tấy cho da.
• Thuốc bôi chứa Corticoid như: Fluocinolone acetonide, Hydrocortisone, Betamethasone,… giúp giảm ngứa da, giảm sưng tấy tại vùng da bôi. Tuy nhiên việc sử dụng thuốc bôi có chứa corticoid sẽ có thể gây ra tình trạng mỏng da, teo da, tăng kích ứng của da với ánh nắng mặt trời. Vì vậy khi sử dụng nhóm thuốc này, người bệnh nên có biện pháp chống nắng phù hợp và chỉ sử dụng với liều lượng quy định (dưới 1%) trong 10 ngày. Nếu sau 10 ngày mà tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè không thuyên giảm người bệnh cần dừng thuốc gấp và đến gặp bác sĩ để được tư vấn kịp thời.
• Thuốc dưỡng ẩm: Ngoài các nhóm thuốc trên thì khi gặp tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè, người bệnh còn được chỉ định nên dùng một số loại kem dưỡng ẩm để bổ sung nước và làm dịu da. Các loại kem được khuyên dùng cho người bệnh thường chứa Glycerin, Vitamin E,…

Tốt nhất là người bệnh nên đi khám để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ngứa khắp người vào mùa hè, từ đó có phương pháp điều trị sâu và phù hợp. Tuyệt đối không tự ý đi mua thuốc bên ngoài về dùng khi không có chỉ định của bác sĩ, hoặc người có chuyên môn vì điều này rất nguy hiểm cho sức khỏe.

Điều trị ngứa khắp người bằng các mẹo vặt tại nhà

Ngoài việc dùng thuốc Tây, bạn cũng có thể dùng một số mẹo vặt ngay tại nhà để khắc phục tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè. Dưới đây là một số phương pháp giúp làm dịu da, giảm kích ứng và mẩn đỏ từ thiên nhiên mà người bệnh có thể tham khảo để áp dụng.

Canh rau má

Rau má vốn nổi tiếng với công dụng thanh nhiệt, giải độc, làm mát gan, thích hợp trong việc điều trị các bệnh lý về da. Chính vì vậy, khi gặp tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè người bệnh hoàn toàn có thể dùng rau má để khắc phục theo cách đơn giản dưới đây

• Cách thực hiện: Chuẩn bị 1 bó rau má, 1 ít thịt lợn băm. Đem thịt lợn xào thơm, cho thêm ít nước nấu đến khi sôi, cho rau má vào nấu thêm khoảng 5 phút, nêm vừa ăn thì tắt bếp. Sử dụng canh rau má thường xuyên sẽ giúp cơ thể được thải độc tốt, giảm tình trạng mẩn ngứa khắp người.

Dùng lá tía tô

Lá tía tô rất lành tính. Vì vậy, ngoài việc điều trị các bệnh về hô hấp thì còn thường được dùng để điều trị các bệnh về da liễu. Cách dùng lá tía tô để chữa ngứa khắp người vào mùa hè khá đơn giản và dễ làm.

• Cách thực hiện: Chuẩn bị 3-4 lá tía tô. Đem rửa sạch, giã nát sau đó chắt lấy nước cốt để uống. Phần bã còn lại thì dùng đắp lên vùng da bị ngứa.

Dùng nha đam

Một trong những mẹo dân gian thường được được dùng để điều trị tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè chính là dùng nha đam. Phần thịt trắng của lá nha đam chứa nhiều hoạt chất có khả năng cấp ẩm, làm dịu cơn ngứa cho da, thậm chí còn giúp làm trắng da rất tốt.

• Cách thực hiện: Chuẩn bị 2-3 lá nha đam. Đem rửa sạch, bóc bỏ phần vỏ ngoài, dùng phần thịt trắng bôi lên vùng da bị ngứa. Người bệnh sẽ cảm thấy làn da từ từ dịu lại, bớt tấy đỏ và ngứa ngáy.

Dùng rau sam

Rau sam là một loại rau có tính mát nên thường được dùng để thanh nhiệt, giải độc cho cơ thể. Khi gặp tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè, người bệnh có thể sử dụng rau sam để cải thiện các triệu chứng theo các làm dưới đây.

• Cách thực hiện: Chuẩn bị một bó rau sam, đem rửa sạch, giã nát, chắt lấy nước cốt để uống. Hoặc có thể dùng nước rau sam để tắm. Cả hai cách làm này đều giúp cải thiện tốt tình trạng ngứa khắp người.

Đắp khoai tây

Các nhà khoa học đã chỉ ra, khoai tây có chứa rất nhiều hoạt chất có khả năng làm dịu da, bảo vệ da khỏi các tác nhân gây hại. Việc dùng khoai tây để đắp là một trong những cách điều trị ngứa khắp người vào mùa hè hiệu quả.

• Cách thực hiện: Chuẩn bị vài củ khoai tây, gọt vỏ, rửa sạch, thái thành lát mỏng. Sau đó tắm rửa sạch sẽ, đắp các lát khoai tây đã thái lát lên vùng da ngứa, để khoảng 20 phút thì bỏ ra, rửa sạch lại. Thực hiện 2 lần/ ngày sẽ thấy tình trạng ngứa khắp người giảm rõ rệt.

Điều trị ngứa khắp người vào mùa hè bằng Đông Y

Ngoài hai giải pháp trên, người bệnh có thể sử dụng thuốc Đông y để khắc phục tình trạng ngứa da khi trời nóng. Tuy nhiên, bạn nên thăm khám tại những địa chỉ khám chữa y học cổ truyền uy tín để được thầy thuốc chẩn bệnh, kê đơn.

Dưới đây là một số bài thuốc Đông y trị ngứa da mà bạn có thể tham khảo:

Bài thuốc 1:

• Nguyên liệu: Kinh giới, khổ sâm, đại phi dương, địa phu tử (mỗi thứ 30g); xà sang tử, cam thảo, đại hoàng, địa du (mỗi thứ 20g); phèn phi 15g.
• Cách thực hiện: Đem tất cả các nguyên liệu đi sắc với 500ml nước, trong vòng khoảng 20 phút. Chắt nước, bỏ bã rồi thêm một ít muối vào khuấy tan. Dùng dung dịch này để ngâm vùng da bị ngứa, sau đó rửa sạch lại với nước mát. Người bệnh nên thực hiện 2 -3 lần trên ngày, mỗi lần thực hiện tư 25-30 phút. Bài thuốc này sẽ giúp giảm và khắc phục tình trạng ngứa da mùa hè.

Bài thuốc 2:

• Nguyên liệu: Ngải cứu 90g, hoa tiêu, hùng hoàng (mỗi thứ 6g), phòng phòng 30g
• Cách thực hiện: Đem sắc nguyên liệu với 300ml nước trong vòng khoảng 15 phút thì tắt bếp. Dùng nước thuốc ngâm rửa những vùng da bị ngứa vào mùa hè để cải thiện tình trạng.

Ngứa khắp người vào mùa hè thì nên ăn gì, kiêng gì?

Chế độ ăn uống góp phần quan trọng giúp cải thiện và phòng ngừa tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè. Dưới đây là một số thực phẩm người bệnh nên tăng cường bổ sung hoặc hạn chế để cải thiện tình trạng da bị ngứa vào mùa hè.

Nhóm thực phẩm nên bổ sung khi bị ngứa khắp người vào mùa hè:

• Người bệnh nên tăng cường bổ sung rau xanh, trái cây giàu vitamin A, B, C, các loại rau củ quả có tính mát như: mướp đắng, bí đao, rau diếp cá, nước dừa,…
• Khi xuất hiện ngứa khắp người vào mùa hè, hãy tăng cường ăn sữa chua mỗi ngày. Thực phẩm này không chỉ tốt cho quá trình tiêu hóa mà còn giúp cấp ẩm, làm dịu da, giảm ngứa hiệu quả.
• Các loại thực phẩm giàu Omega 3 cũng nên được bổ sung khi bị ngứa da vào mùa hè. Chúng sẽ không những giúp chống oxy hóa mà còn giảm bớt tình trạng nổi mẩn, ngứa ngáy cho da.

Nhóm thực phẩm nên hạn chế khi bị ngứa khắp người vào mùa hè:

• Nên hạn chế ăn những món ăn làm từ hải sản như: sò, tôm, cua, ghẹ, mực,…
• Những đồ ăn có sẵn, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, đồ cay nóng cũng là nhóm thực phẩm người bệnh nên hạn chế sử dụng để tránh tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè. Bởi những thực phẩm này sẽ khiến quá trình thải độc của cơ thể bị ảnh hưởng, chúng tích tụ trong người và phát ngứa ra da.
• Khi bị ngứa da vào mùa hè cũng tuyệt đối nên kiêng rượu, bia và thuốc lá. Những thực phẩm này sẽ khiến tình trạng dị ứng, mẩn ngứa khắp người có nguy cơ bùng phát mạnh mẽ.

Cách phòng ngừa ngứa khắp người vào mùa hè

Người bệnh hoàn toàn có thể ngăn ngừa tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè bằng các biện pháp dưới đây:

Bổ sung nước đầy đủ cho cơ thể

Mùa hè nắng nóng, tiết mồ hôi nhiều sẽ khiến cơ thể bị mất nước trầm trọng. Vì vậy, theo các bác sĩ da liễu, tốt nhất người bệnh nên bổ sung đầy đủ 2 lít nước mỗi ngày để giúp cho quá trình thải độc, thanh lọc cơ thể diễn ra tốt hơn. Cách làm này sẽ giúp da tránh được khô rát, nứt nẻ, mẩn ngứa, là cách khắc phục tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè hiệu quả nhất

Ngoài nước lọc, người bệnh có thể bổ sung các loại nước ép trái cây, trà thanh nhiệt vừa giúp cấp nước cho cơ thể vừa hỗ trợ quá trình thải độc tốt. Nếu thường xuyên phải hoạt động ngoài trời, hoặc là vận động viên bạn có thể bổ sung từ 2,5 lít nước mỗi ngày trở lên.

Cân bằng nhiệt độ

Như đã nói ở phần trên, một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng ngứa da vào mùa hè đó là do sốc nhiệt. Vì vậy để khắc phục tình trạng này, người bệnh cần có biện pháp cân bằng nhiệt độ thích hợp.

Vào mùa hè, nếu thời tiết quá nóng, người bệnh có thể sử dụng điều hòa, máy làm mát, quạt gió, quạt điện,… để giảm nhiệt độ. Tuy nhiên, người bệnh không nên để nhiệt độ máy lạnh quá thấp vì chúng có thể khiến da của bạn bị mất nước, dẫn tình trạng khô nứt,đặc biệt khi phải ra ngoài gấp thì chúng có thể gây ra tình trạng sốc phản nhiệt rất nguy hiểm. Mức nhiệt độ được khuyên là lí tưởng nhất khi dùng điều hòa vào mùa hè là từ 23-26 độ C.

Chống nắng cho da khi ra đường

Tia UV cũng là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng dị ứng và dạ bị ngứa vào mùa hè. Vì vậy khi ra đường, bạn nên sử dụng kem chống nắng thường xuyên để ngăn chặn tia UV gây tổn thương cho da.

Theo các nghiên cứu thì khoảng thời gian từ 10h đến 14h là thời điểm tia UV mạnh nhất, nếu không có việc ra đường bạn nên hạn chế đi vào khung giờ này.

Việc sử dụng kem chống nắng trước khi ra đường là cách làm đơn giản và hiệu quả giúp phòng ngừa tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè.

Mặc quần áo rộng rãi

Việc lựa chọn những bộ quần áo rộng rãi, thoải mái để mặc trong những ngày oi bức cũng là cách giúp bạn phòng ngừa tình trạng ngứa da, ngứa khắp người vào mùa hè hiệu quả.

Vào những ngày này, tốt nhất bạn nên lựa chọn những bộ quần áo được làm từ chất liệu mát, có khả năng thấm hút mồ hôi như: cotton, lanh,… Hạn chế mặc những bộ quần áo bó sát người và làm từ chất liệu bí, có khả năng gây kích ứng da như: len sợi tổng hợp,..

Việc sử dụng những bộ quần áo rộng rãi, chất liệu mềm, mát, thấm được mồ hôi sẽ giúp da được khô thoáng, tránh tình trạng mồ hôi tiết ra không được thấm hết sẽ gây bít tắc lỗ chân lông và là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.

Nghỉ ngơi, giữ tâm trạng thoải mái

Ngoài ra để phòng ngừa tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè, bạn nên dành nhiều thời gian nghỉ ngơi và giữ cho tâm trọng được thoải mái.

Việc để cơ thể stress kéo dài có thể dẫn đến tình trạng mệt mỏi, kiệt sức, làm mất cân bằng điện giải, tăng nguy cơ dị ứng, nổi mẩn.

Vệ sinh cơ thể sạch sẽ

Giữ cơ thể sạch sẽ, thoáng mát là biện pháp phòng ngừa tình trạng ngứa khắp người vào mùa hè hiệu quả nhất. Vì vậy, khi thời tiết oi bức người bệnh nên:

• Tắm rửa sạch sẽ mỗi ngày bằng nước sạch và xà phòng diệt khuẩn. Lưu ý không dùng những loại xà phòng có tính tẩy rửa mạnh, điều đó có thể khiến da bị tổn thương.
• Sau khi tắm xong, cần lau khô người, tuyệt đối không mặc quần áo khi người còn ướt.
• Thay và giặt quần áo hằng ngày, nhất là khi cơ thể ra nhiều mồ hôi. Tuyệt đối không mặc lại quần áo hôm trước, vì chúng có thể khiến da bạn bị kích ứng, mẩn đỏ, nổi ngứa khắp người.

Ngứa khắp người bằng mùa hè tuy không quá nguy hiểm, nhưng người bệnh không nên quá chủ quan. Nếu tình trạng ngứa kéo dài liên tục trong một thời gian dài, tần suất và mức độ cơn ngứa trở nên dữ dội thì người bệnh nên đi gặp bác sĩ sớm để được khám và điều trị đúng cách.