Bệnh vảy nến vùng kín, háng và mông: Làm sao để cải thiện?

Bệnh vảy nến vùng kín gây ra những tổn thương da tại vùng kín và vùng lân cận khi hệ miễn dịch hoạt động bất thường. Mặc dù bệnh có mức độ không quá nặng và lành tính, nhưng lại ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng cuộc sống. Nếu không sớm điều trị những tổn thương da này có xu hướng loét rộng, tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Bệnh vảy nến ở vùng kín và các vùng lân cận là như thế nào?

Vảy nến ở vùng kín là thuật ngữ dùng để chỉ những tổn thương trên da ở vị trí vùng kín và các vùng lân cận, như mông, háng do cơ thể. Bệnh vảy nến vùng kín là bệnh viêm da mãn tính. Da ở khu vực bị ảnh hưởng thường bị khô, đỏ, vảy trắng có thể bong tróc.

Bệnh vảy nến xảy ra ở vùng kín thường không có triệu chứng điển hình. Theo thống kê cho thấy hầu như các trường hợp vảy nến ở vùng kín thường là vảy nến thể đảo ngược. Vì thế những tổn thương da ở vùng kín, mông, bẹn thường là các mảng lớn và có xu hướng lan rộng, bề mặt nứt da có kèm các vảy ẩm tích tụ.

Hầu hết các trường hợp vảy nến này đều lành tính, gây tổn thương bên ngoài da và không ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, vì xuất hiện tại vùng da ẩm ướt, kín đáo nên tổn thương dễ có nguy cơ nhiễm nấm, lở loét và lâu lành hơn bình thường.

Bệnh vảy nến vùng kín và các vùng lân cận như vảy nến ở mông, ở bẹn không phải bệnh lây nhiễm qua đường tình dục. Vì thế bạn không cần lo lắng trong vấn đề sinh hoạt tình dục, nhưng cần lưu ý tới những yếu tố như ma sát, chấn thương… vì chúng có thể khiến bệnh nặng hơn.

Dấu hiệu vảy nến ở vùng kín và vùng lân cận

Không giống như các dạng vảy nến khác, khi bị vảy nến ở háng, ở mông và vùng kín, các tổn thương thường có màu đỏ tươi, sáng bóng, bề mặt mịn đôi khi gây ngứa. Người bệnh khó thấy các vảy khi bị vảy nến ở vùng kín, bởi lẽ tại vị trí này khi di chuyển, cọ sát những lớp vảy này đã nhanh chóng bong ra và biến mất.

Ở nữ giới, một số vị trí bị vảy nến quanh bộ phận sinh dục có thể chuyển màu xám và có vảy, tại vị trí các nếp gấp có màu hồng. Ngoài ra, khi bị vảy nến ở háng, vùng tổn thương sẽ lan rộng ra hậu môn và mông. Bên trong âm đạo sẽ không bị ảnh hưởng và hoạt động tình dục vẫn diễn ra bình thường.

Ở nam giới, tổn thương của bệnh vảy nến vùng kín thường nhỏ, vùng da bị vảy nến sẽ có màu đỏ. Ngoài bộ phận sinh dục, tổn thương còn xuất hiện tại bìu, hậu môn, vùng mu, quanh mông. Nếu những triệu chứng xuất hiện trên đầu dương vật có thể khiến bộ phận sinh dục nam bị ảnh hưởng.

Cụ thể, một số dấu hiệu ở vùng kín và vùng lân cận bạn có thể quan sát thấy đó là:

Nếp gấp mông: Đây là khu vực da dễ lây và chịu nhiều ảnh hưởng của bệnh vảy nến vùng kín bởi diện tích da tại đây rộng. Khi bị vảy nến, bạn sẽ thấy ngay vùng nếp gấp mông có mảng da màu đỏ hồng và vảy khô, vùng tổn thương có thể lan rộng quanh mông.

Hậu môn: Vảy nến khi xuất hiện ở hậu môn sẽ thấy những mảng đỏ hồng kèm ngứa ngáy. Cơn ngứa có thể âm ỉ hoặc dữ dội, khi đi vệ sinh, người bệnh sẽ thấy ngứa rát như bị trĩ. Tại vị trí này, nếu không vệ sinh và chăm sóc kỹ rất dễ bị nhiễm nấm, vi khuẩn.

Xương mu: Tại vùng xương mu có mảng da đỏ, bề mặt bóng mịn lớp da chết dễ bong. Vì đây là vị trí phía trên bộ phận sinh dục và có lông, nên phương pháp điều trị thường chuyên biệt hơn.   

Đùi: Vảy nến ở vùng kín có thể lan ra cả mặt đùi trên, người bệnh sẽ thấy những mảng vảy tròn nhỏ xuất hiện trên đùi. Nếu bạn thường xuyên mặc quần bó sát và cơ thể tiết nhiều mồ hôi, các biểu hiện này sẽ nghiêm trọng hơn.

Bẹn: Vùng da ở bẹn thường mỏng nên khi bị vảy nến ở bẹn, vùng da bị tổn thương dễ bị chảy máu và có nhiều vết nứt.

Nguyên nhân gây vảy nến ở vùng kín, háng, mông

Cho đến nay, nguyên nhân gây ra bệnh vảy nến nói chung và vảy nến ở vùng kín nói riêng vẫn chưa được xác định cụ thể. Người bị bệnh vảy nến vùng kín, háng, mông thường có tốc độ tăng sinh tế bào da nhanh hơn bình thường rất nhiều. Điều đó làm cho da viêm đỏ, có nhiều lớp da chết chưa kịp thay và tích tụ gây vảy trên bề mặt.

Theo nhiều nghiên cứu, các chuyên gia cho rằng những bất thường của hệ thống miễn dịch và yếu tố di truyền có liên quan tới bệnh lý này.

Cụ thể là:

Bất thường ở gene: Một số nghiên cứu cho thấy những người bị vảy nến ở vùng kín và vùng lân cận đều có gene gây bệnh nằm trên nhiễm sắc thể số 6. Những gene này có khả năng hoạt hóa tế bào miễn dịch, gây ra những rối loạn chu chuyển trên tế bào da.

Di truyền: Nguyên nhân khác gây bệnh vảy nến vùng kín là do di truyền. Hầu hết những người bị bệnh đều có tiền sử gia đình có người bị bệnh vảy nến hoặc viêm da tiết bã nhờn. Một nghiên cứu được thực hiện bởi Tổ chức Bệnh vảy nến Quốc gia (Mỹ) cho thấy bệnh xảy ra trên 10% tổng số người có nhiều gene lặn. Số người bị vảy nến do di truyền chiếm khoảng 1/3 số người bị bệnh. Đây là bệnh lý không loại trừ bất kỳ độ tuổi, chủng tộc nào, ngoài ra tỷ lệ nam nữ mắc bệnh là ngang nhau.

Có một số ít trường hợp bị vảy nến do các tác nhân bên ngoài kích hoạt và làm ảnh hưởng tới hệ miễn dịch khiến tổn thương phát sinh. Dưới đây là một vài yếu tố kích thích khiến bệnh vảy nến vùng kín, háng, mông xảy ra và phát triển:

• Vùng da tại vị trí này gặp tổn thương do côn trùng đốt, vết trầy xước trên da.
• Hình thành từ một số bệnh nhiễm trùng da, bệnh viêm họng liên cầu khuẩn…
• Do tác động của yếu tố bên ngoài, bao gồm môi trường ô nhiễm, khói bụi nấm mốc, khí thải độc hại, tiếp xúc nhiều với chất tẩy rửa chứa thành phần hóa học độc hại…
• Những người thường xuyên căng thẳng, lo lắng, buồn rầu, thường xuyên hút thuốc và sử dụng rượu bia cũng là yếu tố khiến bệnh tiến triển nhanh và nặng hơn.
• Tác dụng phụ của những loại thuốc bạn đang điều trị như thuốc cao huyết áp, thuốc chống trầm cảm, chống sốt rét, lithium…
• Có chế độ chăm sóc da không phù hợp, đặc biệt là khi thời tiết thay đổi đột ngột, quá nóng hoặc quá lạnh khiến da không đáp ứng kịp với điều kiện bên ngoài.

Vảy nến ở vùng kín có nguy hiểm không? Có lây không?

Như đã đề cập, bệnh vảy nến vùng kín và vùng lân cận như háng, mông không có khả năng lây nhiễm từ người này sang người kia. Tuy nhiên vùng kín là vị trí kín đáo, thường xuyên bị ẩm ướt và tiết nhiều mồ hôi, nên nguy cơ nhiễm nấm và nhiễm khuẩn cao hơn những vị trí khác vì thế cần chú ý hơn.

Bệnh cũng không gây nguy hiểm tới sức khỏe của người bệnh mà chỉ ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống. Nhưng không vì thế mà người bệnh chủ quan bởi nếu không điều trị sớm và chăm sóc đúng cách, vảy nến ở vùng kín có thể gây ra những rắc rối như:

Ngứa dữ dội: Thông thường, vảy nến ít khi gây ngứa dữ dội. Nhưng vì ở vị trí kín đáo nên mồ hôi, bụi bẩn có thể tích tụ kích thích khiến triệu chứng ngứa dữ dội hơn, đặc biệt nếu không chăm sóc và vệ sinh đúng cách.

Cảm giác châm chích khó chịu: Vùng kín, vùng da mông và bẹn có nhiệt độ cao hơn các vùng da khác vậy nên tổn thương khi xảy ra ở những vị trí này sẽ gây khó chịu bứt rứt, người bệnh sẽ có cảm giác nóng ran châm chích thường xuyên.

Ảnh hưởng tới sinh hoạt và đời sống tình dục: Vảy nến ở vùng kín, mông, háng gây khó khăn khi vận động và đi lại. Mặc dù bệnh vảy nến ở mông, vảy nến ở háng và vùng kín không lây nhiễm nhưng các triệu chứng ngoài da khiến người bệnh thiếu tự tin trong đời sống tình dục. Hơn nữa, vận động và di chuyển có thể tăng ma sát lên da khiến da lở loét, đau rát thậm chí chảy dịch và chảy máu.

Bệnh vảy nến ở vị trí nhạy cảm khiến người bệnh tự ti và xấu hổ, ngại không đi khám. Tuy nhiên nếu quá trình điều trị không được tiến hành sớm và đúng cách người bệnh sẽ có nguy cơ gặp nhiều biến chứng nguy hiểm. Các biến chứng có thể ảnh hưởng tới sức khỏe tổng thể thậm chí là khả năng sinh sản.

Điều trị vảy nến ở vùng kín, háng, mông

Hiện nay, việc điều trị bệnh vảy nến vùng kín, điều trị vẩy nến ở mông, háng còn gặp nhiều bất lợi bởi chưa có bất kỳ loại thuốc nào chữa dứt điểm bệnh này. Hầu hết các phương pháp điều trị chỉ giúp giảm thương tổn, cải thiện các triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Tuy nhiên, nếu không can thiệp biện pháp điều trị y tế, bệnh có thể trở nên nặng hơn và khó kiểm soát. Vì thế nếu thấy những dấu hiệu kể trên và nghi ngờ mình bị vảy nến bạn nên tới cơ sở y tế chuyên khoa để được bác sĩ kiểm tra, xác định tình trạng bệnh chính xác. Những phương pháp điều trị thường được chỉ định là:

Sử dụng thuốc Tây y điều trị vảy nến ở vùng kín

Thuốc Tây y sử dụng trong điều trị vảy nến thường là thuốc dạng uống và dạng bôi. Các loại thuốc này có tác dụng chủ yếu chống viêm, giảm ngứa và hạn chế tình trạng tăng sinh tế bào quá nhanh.

Bao gồm:

Thuốc bôi corticoid liều thấp: Bởi da tại vùng kín, mông, háng khá mỏng nên mức độ hấp thụ thuốc sẽ cao hơn những vùng da khác. Bác sĩ sẽ kê thuốc bôi corticoid liều thấp để hạn chế tối đa những rủi ro và tác dụng phụ. Thuốc corticoid có tác dụng chống viêm, giảm ngứa, hạn chế tăng sinh tế bào sừng.

Thuốc bôi calcipotriol: Thuốc calcipotriol có tác dụng ức chế quá trình tăng sinh tế bào sừng, chống viêm và giảm tổn thương do vảy nến ở vùng kín gây ra. Thuốc được dùng xen kẽ với thuốc corticoid nhằm giảm thiểu những tác dụng phụ. Tuy nhiên thuốc có thể gây tăng canxi huyết và giá thành đắt

Thuốc ức chế calcineurin: Thuốc ức chế calcineurin có tác dụng tương tự corticoid nhưng không gây mỏng da, giãn mao mạch hay dày sừng nang lông. Loại thuốc này còn được sử dụng trong điều trị viêm da cơ địa và các thể khác của bệnh chàm.

Thuốc Dapsone: Dapsone là thuốc bôi có tác dụng kháng sinh. Bác sĩ có thể chỉ định loại thuốc này trong điều trị vảy nến ở vùng kín, trị vẩy nến ở mông, háng nhằm ngăn ngừa nhiễm trùng.

Ngoài thuốc bôi, trong trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc uống sau:

Nhóm thuốc kháng histamin H1: Giúp làm giảm các triệu chứng cơ năng, như ngứa ngáy khó chịu do vảy nến ở vùng kín và không có tác dụng cải thiện tổn thương.

Thuốc Retinoid đường uống: Retinoid đường uống được sử dụng khá phổ biến với trường hợp bị vảy nến ở vùng kín. Thuốc có tác dụng kiểm soát quá trình tăng trưởng của tế bào thượng bì, giảm nhẹ tổn thương da và hạn chế tái phát.

Thuốc ức chế miễn dịch: Các loại thuốc như Methotrexate và Cyclosporin ít khi được dùng trong điều trị vảy nến ở vùng kín và vùng lân cận. Bởi nhóm thuốc này có thể gây hại cho gan, thận, máu nên chỉ được sử dụng khi thực sự cần thiết và dùng đúng theo chỉ định của bác sĩ.

Đa phần những loại thuốc uống điều trị vảy nến ở vùng kín chỉ được sử dụng khi tổn thương da quá nặng, đáp ứng kém các loại thuốc bôi tại chỗ. Thuốc Tây có hoạt tính mạnh nhưng phần lớn đều không đem lại hiệu quả lâu dài và có nguy cơ gặp tác dụng phụ nếu dùng nhiều. Vì thế hãy dùng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ tránh những biến chứng nguy hiểm.

Chữa vảy nến bằng Đông y

Vảy nến ở vùng kín, mông, háng khó điều trị hơn những vùng khác, vì đây là vị trí da nhạy cảm. Điều quan trọng trong việc điều trị là giữ vệ sinh sạch sẽ kết hợp với thuốc bôi và thuốc uống để điều trị triệt để nguyên nhân từ bên trong. Nếu tuân thủ và xây dựng một chế độ chăm sóc đúng cách, người bệnh sẽ thoát khỏi căn bệnh ám ảnh này.

Theo Đông y, bệnh vảy nến vùng kín, mông, háng thuộc bản tạng, khởi phát thường do phong tà, nhiệt tà kết tụ ở bì phu. Từ đó dẫn đến tà khí uất tụ, khí huyết không lưu thông trệ lâu ngày sinh ra nhiệt, biểu hiện là nốt sẩn đỏ, ngứa.

Để điều trị vảy nến ở vùng kín các bài thuốc Đông y được áp dụng nhiều bởi nguyên liệu là thảo dược tự nhiên, giúp kháng khuẩn, ức chế vi nấm, thanh nhiệt, giải độc, tăng cường chức năng bảo vệ gan. Kết hợp cả thuốc uống và thuốc ngâm rửa để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.

Bài thuốc uống:

• Bài thuốc 1: Hoàng cầm 10gr, ngưu bàng tử 8gr, kim ngân hoa 12gr, hoàng liên 12gr, ké đầu ngựa 20gr, xích thược 8gr sắc lấy nước uống mỗi ngày 2 lần. Có tác dụng kháng khuẩn, ức chế vi nấm, thanh nhiệt giải độc.
• Bải thuốc 2: Ngoài 6 vị thuốc kể trên, thuốc uống có thể kết hợp thêm liên kiều, kinh giới, sinh hoàng kỳ, bạch hoa xà thiệt thảo, cam thảo. Thành phần và tỷ lệ các vị thuốc sẽ được gia giảm cụ thể để phù hợp với mức độ trầm trọng và thể trạng của người bệnh.
• Bài thuốc 2: Hoè hoa sống 40gr, sinh địa 40gr, thăng ma 12gr, thạch cao 40gr, thổ phục linh 40gr, tử thảo 12gr, ké đầu ngựa 20gr, chích thảo 4gr, địa phu tử 12gr. Những vị thuốc này đem cho vào ấm, sắc lên với nước, uống 3 lần mỗi ngày. Bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lương huyết, khu phong.

Bài thuốc ngâm rửa:

Bài thuốc ngâm có tác dụng làm sạch da, kháng khuẩn, tăng cường khả năng tái tạo da mới. Đây là bước quan trọng giúp cho việc bôi thuốc ngoài da phát huy tác dụng tốt nhất.

• Chuẩn bị nguyên liệu gồm: Hỏa tiêu, khô phàn, phác tiêu, dã cúc hoa mỗi loại 15gr.
• Đem các vị thuốc cho vào nồi, nấu lên với nước để lấy nước tắm rửa vùng da bị vảy nến.
• Thực hiện mỗi ngày 1 lần trong một thời gian sẽ thấy các triệu chứng được giảm đi đáng kể.

Bài thuốc bôi: 

• Sử dụng phèn chua, vỏ lựu, giấm.
• Cho phèn chua và vỏ lựu vào cối và tán nhuyễn chúng, sau đó pha với giấm theo tỉ lệ 1:2.
• Thoa hỗn hợp lên vùng da bị bệnh vảy nến vùng kín, háng, mông khoảng 20 phút rồi rửa sạch lại bằng nước ấm.

Các biện pháp hỗ trợ

Vảy nến ở vùng kín và vùng lân cận khó có thể điều trị hoàn toàn. Vì thế, ngoài các phương pháp y tế, bạn nên kết hợp với các biện pháp hỗ trợ để cải thiện tình trạng tốt nhất:

Dưỡng da

Thoa kem dưỡng thường xuyên làm dịu da, giảm viêm đỏ và ngứa ngáy, tất nhiên những loại kem dưỡng này đều là kem dưỡng đặc trị và cần được chỉ định bởi bác sĩ.

Chú ý tới chế độ ăn uống

Mặc dù chỉ gây triệu chứng ngoài da nhưng vảy nến ở vùng kín có cơ chế phức tạp và liên quan mật thiết đến yếu tố miễn dịch. Cần xây dựng chế độ ăn khoa học để kiểm soát bệnh từ bên trong. Tăng cường bổ sung các thực phẩm tốt cho hệ miễn dịch và tránh xa các nhóm thực phẩm có khả năng gây viêm, dị ứng như thịt đỏ, gia vị và thức ăn chế biến sẵn, hải sản.

Tắm nước mát

Tắm nước mát giúp làm sạch cơ thể, cải thiện tình trạng sưng nóng, viêm đỏ và ngứa ngáy ở vùng kín, hạn chế nguy cơ nhiễm nấm và nhiễm khuẩn.

Một số mẹo

• Đắp bã nghệ để giảm viêm

Trong củ nghệ chứa rất nhiều chất curcumin, đây là chất giúp giảm sưng tấy, sưng viêm và chống oxy hóa rất tốt. Nhưng với vùng da bị vảy nến ở háng, mông và vùng kín bạn nên sử dụng tinh bột nghệ để việc điều trị tiện lợi hơn. Mỗi ngày nên bôi 3 lần để đạt hiệu quả tốt nhất.

• Mẹo chữa vảy nến bằng cây lược vàng

Lấy khoảng 3 – 4 lá lược vàng rửa sạch, giã nát, thêm vài hạt muối hạt để đắp trực tiếp. Lấy tiếp 7 – 8 lá lược vàng rửa sạch, cắt khúc, xay nhuyễn để vắt lấy nước cốt. Phần lá đã giã nát với muối dùng để đắp vào vùng bị bệnh vảy nến vùng kín, háng mông mỗi ngày 2 lần. Sau đó rửa sạch và lau khô. Phần nước cốt uống trước bữa ăn 30 phút mỗi ngày 2 lần.

• Trị bệnh vảy nến vùng kín bằng lá trà xanh

Dùng 1 nắm lá trà xanh giã nát với vài hạt muối, vắt lấy nước cốt rồi bôi lên vùng bị vảy nến. Còn 1 phần lá trà khác đem đập nát cùng vài quả bồ kết sau đó nấu với 5 lít nước.  Lấy nước này để ngâm rửa vùng da bị tổn thương 20 phút.

Chăm sóc và phòng ngừa bệnh vảy nến vùng kín, háng, mông tái phát

Bệnh vảy nến vùng kín có xu hướng dai dẳng, tiến triển mãn tính và dễ tái phát, vì thế ngoài việc điều trị người bệnh cần có chế độ chăm sóc khoa học.

Một số biện pháp chăm sóc và phòng ngừa bệnh vảy nến vùng kín, háng, mông dưới đây sẽ giúp bạn tránh được tình trạng tái phát:

• Hạn chế mặc đồ bó sát, có chất liệu dày cứng và thấm hút kém.
• Trong thời gian bệnh khởi phát nên hạn chế quan hệ tình dục. Mặc dù khả năng lây nhiễm không có nhưng những tổn thương có thể nặng hơn do ma sát.
• Không chà xát và gãi cào lên da, thói quen này có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.
• Hạn chế các bộ môn thể thao làm tăng ma sát lên vùng kín như đạp xe, đi bộ, chạy bộ… Thay vào đó nên tập yoga hoặc bơi lội để tránh kích thích vùng da tổn thương.
• Giữ vệ sinh cơ thể, đặc biệt là vùng kín luôn được khô thoáng và thay quần lót hằng ngày.
• Nên thận trọng khi chọn mua các sản phẩm tiếp xúc với vùng kín như dung dịch vệ sinh, gel bôi trơn. Rất có thể những thành phần trong sản phẩm gây kích ứng khiến bệnh vảy nến vùng kín nặng hơn.
• Có chế độ sinh hoạt và ăn uống khoa học. Loại bỏ thói quen xấu bao gồm thức khuya, dùng chất kích thích, sử dụng đồ uống có cồn…
• Chủ động trao đổi với bạn tình về tình trạng sức khỏe để tránh tâm lý e ngại và thiếu tự tin mỗi khi làm chuyện ấy.

Bệnh vảy nến vùng kín là bệnh da liễu lành tính nhưng có tiến triển dai dẳng và dễ tái phát. Vì thế, nếu nghi ngờ mắc bệnh, bạn nên tìm tới bác sĩ càng sớm càng tốt.