Rối loạn tiền mãn kinh: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị tận gốc

Rối loạn tiền mãn kinh là vấn đề mà bất kỳ người phụ nữ nào cũng không muốn đối mặt. Thế nhưng, vì nhiều nguyên nhân nào đó mà tình trạng này vẫn xảy ra khiến chị em khó chịu. Vậy, cụ thể, rối loạn tiền mãn kinh là gì, cách nhận biết và điều trị ra sao cho hiệu quả? Cùng theo dõi bài viết sau đây để gỡ rối. 

Rối loạn tiền mãn kinh là gì? Độ tuổi bắt đầu và nguyên nhân gây nên

Rối loạn tiền mãn kinh là những thay đổi về tâm sinh lý của phụ nữ khi bước vào thời kỳ tiền mãn kinh. Hiện tượng rối loạn tiền mãn kinh xảy đến bởi sự thay đổi đột ngột của lượng estrogen trong cơ thể nữ giới khi bước vào thời kỳ lão hóa của cơ thể. Khi đó, chị em có thể gặp phải các triệu chứng khó chịu làm ảnh hưởng đến sức khỏe và suy giảm chất lượng sống, lấy đi sự tự tin và nét quyến rũ của người phụ nữ. 

Rối loạn tiền mãn kinh xảy ra ở độ tuổi nào?

Rối loạn tiền mãn kinh là tình trạng xảy ra khi phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh. Vậy nên, những rối loạn cũng sẽ thường xảy đến khi chị em bước vào độ tuổi từ 40 đến 50 (giai đoạn bắt đầu của thời kỳ tiền mãn kinh).

Tuy nhiên, ở một số trường hợp, chị em có thể gặp phải triệu chứng của quá trình lão hóa khi ngoài 35, nếu trong thời gian này xảy ra các  rối loạn tiền mãn kinh thì được gọi là chứng rối loạn tiền mãn kinh sớm. Hiện tượng rối loạn tiền mãn kinh sớm khiến chị em đối mặt với các khó chịu, thậm chí “đảo lộn” cuộc sống hàng ngày của chị em. 

Tương tự, đối với trường hợp phụ nữ tiền mãn kinh muộn (ngoài 50 tuổi), các biểu hiện của rối loạn tiền mãn kinh cũng có thể đến vào giai đoạn này. Khi đó, hiện tượng này sẽ được gọi là chứng rối loạn tiền mãn kinh muộn. Dù sớm hay muộn, khi gặp phải các triệu chứng rối loạn tiền mãn kinh, chị em đều cảm thấy khó chịu, mệt mỏi, thậm chí không ít chị em gặp phải stress bởi những thay đổi đột ngột của cơ thể. 

Nguyên nhân gây ra rối loạn tiền mãn kinh

Có khá nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng rối loạn tiền mãn kinh ở phụ nữ, theo các chuyên gia, nguyên nhân chính gây nên tình trạng này là sự thay đổi lượng hormone trong cơ thể. Cụ thể, khi chị em bước sang tuổi 30, hormone estrogen và progesterone trong cơ thể bắt đầu có dấu hiệu thay đổi. Độ tuổi càng cao hơn, sự rối loạn này diễn ra mạnh mẽ và nhanh chóng hơn dẫn đến những rối loạn ở thời kỳ tiền mãn kinh. 

Ngoài nguyên nhân chính kể trên, chứng rối loạn tiền mãn kinh còn có thể xảy đến bởi nhiều nguyên nhân khác như: 

• Phẫu thuật cắt bỏ tử cung khiến lượng estrogen suy giảm nhanh chóng
• Hiện tượng suy buồng trứng sớm
• Thực hiện liệu pháp xạ trị và hóa trị điều trị bệnh lý khác

Có thể thấy, có khá nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng rối loạn tiền mãn kinh. Thực tế rằng, tình trạng này đang ngày càng gia tăng ở phụ nữ trong giai đoạn lão hóa.  Vậy, làm sao để chị em có thể nhận biết được những dấu hiệu rối loạn tiền mãn kinh để điều trị kịp thời? 

Triệu chứng rối loạn tiền mãn kinh chị em cần biết

Để phát hiện sớm những rối loạn thời kỳ tiền mãn  kinh, chị em cần chú ý lắng nghe những thay đổi từ cơ thể, đây sẽ là những cảnh báo rõ ràng nhất. Bác sĩ Trần Thị Oanh – Bác sĩ Y học cổ truyền tại nhà thuốc Đỗ Minh Đường chỉ ra một số triệu chứng tiền mãn kinh giúp chị em nhận biết thời kỳ này sớm: 

• Rối loạn kinh nguyệt tiền mãn kinh

Triệu chứng điển hình của rối loạn tiền mãn kinh mà phần lớn chị em gặp phải chính là rối loạn kinh nguyệt. Kỳ kinh nguyệt của chị em có thể đến sớm hoặc muộn, số ngày hành kinh trong tháng có thể ít hoặc dài hơn bình thường, lượng máu kinh có thể nhiều hoặc nhỏ giọt. Đồng thời, ở thời kỳ này, chu kỳ kinh nguyệt cũng trở nên thưa hơn, có thể từ 2 – 3 tháng, thậm chí mất kinh trong thời gian dài. 

• Thường xuyên bốc hỏa và đổ mồ hôi về đêm

Phụ nữ tiền mãn kinh thường xuyên gặp phải những cơn bốc hỏa bất ngờ. Mỗi khi gặp tình trạng này, mặt chị em có thể nóng bừng lên, tim đập nhanh hơn, đỏ bừng mặt và cổ. Khi hiện tượng này kết thúc, chị em cảm thấy ớn lạnh. Ngoài ra, nhiều trường hợp chị em có thể đối mặt với tình trạng đổ mồ hôi về đêm. Hiện tượng này khiến phụ nữ phải thức dậy giữa đêm để thay quần áo, làm gián đoạn giấc ngủ của chị em. Theo những số liệu thống kê, có đến 75% phụ nữ khi bước vào thời kỳ này phải đối mặt với tình trạng bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm. Vì thế, đây được xem là triệu chứng rối loạn tiền mãn kinh phổ biến nhất. 

• Rối loạn giấc ngủ, khó ngủ

Vào thời kỳ này, những rối loạn bên trong cơ thể khiến giấc ngủ chị em bị xáo trộn, gây nên tình trạng giấc ngủ không sâu, hay mê sảng, thức giấc giữa đêm và khó ngủ lại. Ngoài ra, tâm lý lo lắng,  stress ở thời kỳ tiền mãn kinh cũng là một trong những lý do khiến chị em gặp phải triệu chứng khó  ngủ. 

• Hoa mắt, chóng mặt, đau đầu

Triệu chứng rối loạn tiền mãn kinh ở mỗi người là khác nhau, tuy nhiên, tình trạng mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt là một trong những dấu hiệu phổ biến thường gặp của chị em ở thời kỳ này. Một số biểu hiện thường đi kèm với tình trạng này là chị em cảm thấy mất thăng bằng khi chuyển đổi tư thế (ví dụ đang ngồi mà đứng dậy), ù tai, cảm giác mệt mỏi, buồn nôn… 

Tuy nhiên, triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, hay đau đầu thường xuyên cũng có thể là dấu hiệu của chứng thiếu máu lên não hay bệnh tiền đình ở phụ nữ trung niên. Vì thế khi gặp tình trạng này, chị em có thể theo dõi thêm các biểu hiện khác của cơ thể để kết luận chính xác tình trạng của mình. 

• Âm đạo khô rát, mỏng, suy giảm ham muốn tình dục

Bác  sĩ Oanh cũng chỉ ra rằng, cơ thể phụ nữ khi bắt đầu bước vào thời kỳ lão hóa, lượng estrogen sẽ suy giảm nhanh chóng, khiến cho cơ thể không đủ nội tiết tố để cung cấp, nuôi dưỡng buồng trứng và môi trường âm đạo. Điều này khiến cho âm đạo chị em trở nên khô, thành âm đạo mảnh hơn, niệu đạo mất đi tính đàn hồi. Do đó, chị em sẽ cảm thấy khó đạt được cực khoái khi “yêu”, suy giảm ham muốn tình dục. Đồng thời, nhiều chị em còn gặp phải tình trạng tiểu không tự chủ khi ho hoặc cười lớn…

• Thay đổi tâm lý thất thường

Phụ nữ tiền mãn kinh thường trở nên nhạy cảm hơn rất nhiều. Họ hay lo lắng, suy nghĩ, stress, thậm chí tâm lý gây gổ, cáu gắt cũng có thể dễ xảy ra. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống chị em mà còn tác động không nhỏ đến những thành viên trong gia đình. 

• Khó tập trung vào công việc hàng ngày

Nhiều chuyên gia chỉ ra rằng có hơn 2/3  số lượng chị em gặp phải tình trạng hay quên, khó tập trung trong thời kỳ tiền mãn. Bởi, chuyên gia lý giải, sự thiếu hụt nội tiết tố trong cơ thể chính là nguyên nhân khiến các dưỡng chất và máu bị hạn chế lên não, chị em có thể chóng nhớ, chóng quên, khó tập trung tuyệt đối vào công việc và học tập. 

Rối loạn tiền mãn kinh có thể diễn ra trong thời gian dài, “làm phiền” cuộc sống phụ nữ và khiến chị em khó chịu. Vậy, những rối loạn tiền mãn kinh kể trên ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống chị em? 

Ảnh hưởng của rối loạn tiền mãn kinh đến đời sống chị em

Những rối loạn tiền mãn kinh ở chị em dù ít hay nhiều đều ảnh hưởng đến chị em, thậm chí, khiến cuộc sống chị em trở nên “xáo trộn”. Dưới đây là những ảnh hưởng của thời kỳ này đối với phụ nữ:

• Ảnh hưởng đến sức khỏe

Nguy cơ mắc các bệnh xương khớp: Rối loạn nội tiết tiền mãn kinh sẽ khiến cho toàn bộ cơ thể của phụ nữ cũng bị thay đổi, trong đó có hệ xương. Khi bước vào thời kỳ tiền mãn kinh, xương phụ nữ trở nên giòn hơn, yếu hơn, tăng nguy cơ gãy xương cao hơn ở chị em. Đồng thời, mật độ xương giảm nhanh làm tăng nguy cơ bị loãng xương ở phụ nữ tiền mãn kinh.

Gây thừa cân và béo phì: Những rối loạn tiền mãn kinh khiến quá trình chuyển hóa chất béo trong cơ thể chị em chậm lại, vì thế, lượng chất béo tích tụ trong cơ thể tăng cao gây nên tình trạng béo phì, tăng cân không kiểm soát ở nhiều chị em. 

Nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch: Tổ chức American Heart Association (AHA) cho biết rằng những thay đổi của cơ thể phụ nữ trong thời kỳ tiền mãn kinh, điển hình là sự suy giảm estrogen khiến cho chị em dễ mắc các bệnh về tim. Đồng thời, sự thay đổi nồng độ cholesterol trong máu của chị em ở thời kỳ này cũng khiến phụ nữ mắc bệnh về huyết áp.

Nhan sắc “xuống cấp”: Rối loạn tiền mãn kinh khiến nhan sắc phụ nữ phai tàn và tuột dốc nhanh chóng: vòng 1 trở nên nhão xệ, vòng 2 tăng kích thước,.. Ngoài ra, chị em còn gặp phải các vấn đề về da và tóc như sạm da, nám, tàn nhang, nếp nhăn, rụng tóc hay tóc khô xơ… Những rối loạn và thay đổi đó khiến phụ nữ dần mất đi nét quyến rũ và sự tươi trẻ, trở nên kém hấp dẫn hơn.

• Ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình 

Những thay đổi của phụ nữ tiền mãn kinh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của chị em mà còn tác động không nhỏ đến những thành viên trong gia đình. Chị em trở nên cáu bẳn, hay nổi nóng vô cớ, nếu không được thấu hiểu và thông cảm, tình trạng này có thể khiến phụ nữ dần xa cách với con cái, thậm chí gây nên những mâu thuẫn, tranh cãi trong gia đình. 

Ngoài ra, chứng suy giảm ham muốn ở phụ nữ tiền mãn kinh khiến chị em trở nên thờ ơ với người bạn đời của mình, lãnh cảm chuyện chăn gối. Tình trạng này rất dễ khiến nảy sinh hiểu lầm, xa cách giữa 2 người, lâu dần, tình cảm hôn nhân cũng bị ảnh hưởng ít nhiều.

• Khiến chị em mất đi sự tự tin

Thử tưởng tượng, sự quyến rũ, nét tươi trẻ rạng ngời của chị em bỗng chốc biến mất khi những rối loạn tiền mãn kinh tìm đến, chị em sẽ trở nên lo lắng và suy nghĩ nhiều hơn. Những thay đổi về sức khỏe bên trong, sắc đẹp bên ngoài khiến chị em trở nên mặc cảm, mất đi tự tin trước người bạn đời của mình và những người xung quanh. 

Những rối loạn tiền mãn kinh tác động và làm xáo trộn cuộc sống của chị em, để hạn chế những ảnh hưởng của thời kỳ này, chị em nên tìm hiểu và lựa chọn phương pháp điều trị hiệu quả.

Làm sao để điều trị rối loạn tiền mãn kinh hiệu quả?

Vấn đề rối loạn tiền mãn kinh khiến chất lượng cuộc sống của chị em bị suy giảm. Đó cũng là lý do chị em cần biết đến những phương pháp khắc phục tình trạng này. 

Thuốc điều trị rối loạn tiền mãn kinh

Sử dụng thuốc điều trị rối loạn tiền mãn kinh là phương pháp được nhiều chị em lựa chọn bởi mang lại hiệu quả nhanh chóng. Chị em có thể tham khảo một số loại thuốc sau: 

Liệu pháp bổ sung hormone: liệu pháp này giúp bổ sung nội tiết tố trong cơ thể bằng cách cung cấp estrogen và progesterone. Sử dụng phương pháp này có thể làm giảm nhanh chóng những rối loạn tiền mãn kinh, tuy nhiên, nó có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý khác và ảnh hưởng đến sức khỏe chị em. 

Thuốc bổ sung nội tiết tố: Các loại viên uống có nguồn gốc tự nhiên giúp bổ sung nội tiết tố được nhiều chị em lựa chọn bởi lành tính và thuận tiện khi dùng. Một số loại viên uống giúp hỗ trợ khắc phục rối loạn nội tiết tiền mãn kinh như: 

• Viên uống Sâm Angela Gold

Viên uống có nguồn gốc từ các thành phần tự nhiên như dương xỉ, cây thiên ma, bạch quả, lá Damiana… cùng các loại tá dược khác. Viên uống giúp bổ sung nội tiết tố nữ bằng cách cung cấp các hoạt chất cần thiết vào quá trình tổng hợp estrogen trong cơ thể nữ giới. 

Đồng thời, loại viên uống này còn bổ sung vitamin và các khoáng chất khác có tác dụng chống oxy hóa, ngăn ngừa quá trình lão hóa của cơ thể, tăng cường khả năng miễn dịch và hỗ trợ kéo dài tuổi xuân cho chị em. 

• Nature’s Gold Iso – viên uống điều trị rối loạn tiền mãn kinh

Viên uống được sản xuất bởi công ty Oceania Bodycare Natural Nutrition Group Pty Ltd của Úc và đang được ưa chuộng tại thị trường Việt Nam. Nature’s Gold Iso được chiết xuất từ tinh chất isoflavones có trong mầm đậu nành tự nhiên, kết hợp cùng nhau thai cừu cho tác dụng làm tăng nội tiết. 

Sử dụng viên uống này thường xuyên có thể cải thiện các triệu chứng rối loạn tiền mãn kinh đáng kể, làm tăng kích thước vòng 1, giúp da căng mịn, trắng hồng,… Đây là viên uống tự nhiên giúp điều trị tiền mãn kinh hiệu quả được khuyên dùng cho chị em ngoài 30 tuổi. 

• Viên uống hồng hương Bella fora điều trị rối loạn tiền mãn kinh

Sản phẩm viên uống tiền mãn kinh của Nhật được chiết xuất hoàn toàn từ tự nhiên với thành phần gồm tinh dầu hoa hồng Damask, vitamin E, tinh dầu hoa anh thảo và dầu hạnh nhân. Viên uống giúp chị em tiền mãn kinh cân bằng nội tiết tố, cải thiện tình trạng khô rát âm đạo, ngăn ngừa viêm ngứa ở vùng kín, tăng cường sức khỏe sinh lý cho chị em. Bên cạnh đó, viên uống này còn hỗ trợ chị em chống lão hóa, khắc phục các tình trạng về da, làm đẹp da và cải thiện sắc tố da, giảm các hiện tượng đau mỏi trong thời kỳ kinh nguyệt…

Điều trị rối loạn tiền mãn kinh bằng đông y

Bên cạnh việc sử dụng các biện pháp trên, nhiều chị em tìm đến đông y để hỗ trợ điều trị rối loạn tiền mãn kinh. Theo đông y, những rối loạn tiền mãn kinh xảy ra khi cơ thể nữ giới mất cân bằng âm dương gây nên suy yếu chức năng các tạng, trong đó có tạng thận. Để điều trị tiền mãn kinh cần căn cứ vào thể trạng của mỗi người hoặc từng thể bệnh khác nhau để đưa ra bài thuốc điều trị. 

• Bài thuốc điều trị thể thận tinh hư do thận âm hư

Bài thuốc gồm các thành phần như sinh địa (16 – 20g), cỏ mực (20g), đậu đen (12g), ích mẫu (12g), rau má (12g), hà thủ ô (20g), hương phụ (12g), rễ có tranh (12g). Đem tất cả các nguyên liệu trên nấu với 750ml nước, đun sôi cho tới khi nước thuốc còn 300ml rồi đem chia làm 2 lần uống trong ngày (uống trước khi ăn). 

Bài thuốc này có tác dụng khắc phục tình trạng mất ngủ, cứng đổ mồ hôi đêm, cơ thể hay bốc hỏa thường xuyên của chị em thời kỳ tiền mãn kinh. Đồng thời, bài thuốc nam này còn giúp chị em chữa đau mỏi lưng đùi, hiện tượng lòng bàn tay nóng ran, miệng khô, mắt khô, hay khát nước… 

• Bài thuốc chữa thể thận tinh hư do âm hư dương vượng

Bài thuốc gồm sinh địa (16g), đậu đen (12g), cúc hoa (12g), hà thủ ô (16g), câu kỷ tử (12g), thảo tuyết trinh (12g), mã đề (10g), lạc tiên (10g). Đem nấu tất cả các vị thuốc cùng với 750ml, đun sôi đến khi nước còn nửa thì ngưng lại, chia uống mỗi ngày 2 lần trước bữa ăn để có hiệu quả tốt nhất.
Bài thuốc có tác dụng điều trị chứng rối loạn kinh nguyệt, hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu ở phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh. Ngoài ra, bài thuốc còn giúp làm giảm tình trạng đau tức sườn ngực, chân tay tê mỏi, và giúp chị hạn chế tình trạng nóng nảy, bực tức và hay cáu gắt. 

• Bài thuốc chữa thể thận dương hư

Bài thuốc nam gồm các thành phần như thục địa (16g), đậu đen sao (12g), hà thủ ô (12g). thổ phục linh (12g), rễ đinh lăng (12g), phụ tử (4g), quế chi (6g), rễ có tranh (10g), lạc tiên (12g), thỏ quyết minh (12g), lá mơ (10g), hương phụ (12g) và gừng khô (2g). Sắc thuốc cùng với 750ml nước cho tới khi nước thuốc cạn còn 1 nửa thì tắt bếp, đem chia thuốc thành 2 lần uống trong ngày. 

Bài thuốc có tác dụng điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ tiền mãn kinh, giúp điều hòa thời gian hành kinh, khắc phục hiện tượng người lạnh hay chân tay lạnh, chứng sợ lạnh, cơ thể  mệt mỏi…

Cách chữa bệnh tiền mãn kinh tại nhà

Bên cạnh việc dùng thuốc điều trị rối loạn tiền mãn kinh, chị em có thể tự khắc phục những ảnh hưởng của thời kỳ này bằng phương pháp đơn giản tại nhà:

Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng

Chị em ở thời kỳ này nên thiết lập chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý để cơ thể có thể bổ sung các dưỡng chất cần thiết, chị em nên lưu ý một số điều sau đây: 

• Bổ sung các loại thực phẩm giàu Omega 3 và Omega 6 trong các bữa ăn hàng ngày: Các hoạt chất này có tác dụng tương tự như estrogen trong cơ thể nữ giới. Vì thế, bổ sung các thực phẩm chứa omega 3 và omega 6 tự nhiên sẽ giúp chị em hạn chế được những rối loạn nội tiết tiền mãn kinh.  Một số loại thực phẩm giàu 2 dưỡng chất kể trên như mầm đậu nành, cá, rong biển, hạt hướng dương…
• Bổ sung chất xơ và vitamin: Ăn nhiều rau xanh, đặc biệt các loại rau như súp lơ, xà lách, ớt chuông, rau bina, khoai lang… sẽ giúp cơ thể chị em bổ sung các dưỡng chất cần thiết có tác dụng chống oxy hóa, ngăn ngừa quá trình lão hóa của của thể. 

• Tăng cường ăn thực phẩm giàu chất đạm: Một số loại cá như cá trích, cá hồi, cá thu… nên được bổ sung trong bữa ăn hàng ngày của phụ nữ tiền mãn kinh. Các loại thực phẩm này giúp giảm lượng cholesterol xấu vào máu để ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh về tim mạch hay huyết áp. 
• Chị em nên uống nhiều nước (từ 2 – 3 lít nước mỗi ngày) để làm cơ thể  và tăng cường độ ẩm  cho làn da. Đồng thời, nước rất tốt cho việc chuyển hóa các chất trong cơ thể, giúp quá trình lưu thông máu tốt hơn. 
• Bên cạnh đó, chị em nên hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn cay nóng, đồ ăn mặn hay đồ ngọt… bởi những loại thực phẩm này sẽ khiến các triệu chứng rối loạn tiền mãn kinh trầm trọng hơn. 

Tạo thói quen sống lành mạnh

Bên cạnh duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, chị em cũng nên thiết lập thói quen sống lành mạnh như:

• Tập thể dục thường xuyên: Chị em nên lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, yoga, thiền… để giúp cơ thể dẻo dai và khỏe mạnh hơn. 
• Ngủ đủ giấc: Nên tạo thói quen đi ngủ sớm và thức dậy sớm để có tinh thần minh mẫn, hoái mái. Chị em nên cố gắng đi ngủ trước 11 giờ đêm để đảm bảo sức khỏe của mình. 
• Quan tâm đến sở thích của mình: Ở thời kỳ này, chị em nên quan tâm nhiều đến đời sống tinh thần của mình để tránh những lo lắng, suy nghĩ tiêu cực tìm đến. Bên cạnh việc trò chuyện thường xuyên cùng gia đình, chị em có thể tập trung vào sở thích cá nhân hoặc những hoạt động giải trí như xem phim, mua sắm…

Những rối loạn tiền mãn kinh thường gây ra các khó chịu cho chị em. Ở một số trường hợp, chị em có thể kết thúc thời kỳ tiền mãn kinh từ 1- 2 năm, nhưng có trường hợp chị em phải chịu đựng các rối loạn tiền mãn kinh đến 10 năm. Tuy nhiên, các triệu chứng và ảnh hưởng của rối loạn tiền mãn kinh cũng có thể  được đẩy lùi sớm hơn khi chị em tuân thủ đúng phác đồ điều trị. Mong rằng, bài viết đã mang lại cho chị em những thông tin bổ ích về rối loạn tiền mãn kinh, chúc chị em vượt qua giai đoạn này dễ dàng và nhẹ nhàng nhất.