Viêm xoang sau mãn tính: Dấu hiệu nhận biết và điều trị

Viêm xoang sau mãn tính (viêm xoang sàng sau) là một biểu hiện của bệnh viêm xoang gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Nguyên nhân bởi xoang sau có mối liên quan mật thiết với não bộ, mắt và cơ quan hô hấp. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin đầy đủ cho bạn về chứng viêm xoang sau mãn tính. 

Viêm xoang sau mãn tính là bệnh gì?

Xương sàng là xương ở vùng trên hốc mũi và chính giữa của 2 mắt. Ở phần trán có 2 xoang được gọi là xoang trán, và 4 xoang còn lại ở vùng mặt được gọi là xoang sàng. Những hốc xoang này thông với nhau, nếu có yếu tố gây hại xâm nhập vào trong hốc xoang sẽ gây viêm nhiễm và gọi đó là viêm xoang sàng.

Viêm xoang sau là hiện tượng lỗ mũi bị tích nhiều dịch nhầy lâu ngày, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và dẫn đến bệnh viêm xoang.

Các xoang sàng sau thường nằm ở vị trí sâu trong hốc mũi, do đó những triệu chứng của bệnh thường rất khó nhận biết. Biểu hiện bệnh viêm xoang sau mãn tính thường rất mơ hồ khiến cho người bệnh chủ quan trong việc thăm khám và điều trị.

Khi viêm xoang sau đã chuyển sang giai đoạn mãn tính, người bệnh sẽ bị những ảnh hưởng nhất định đặc biệt là về thị giác. Đầu tiên có thể kể đến bệnh lý viêm dây thần kinh hậu nhãn cầu.

Nếu người bệnh cảm nhận thị lực suy giảm, mắt mờ nhưng không lâu, mất khứu giác hay vị giác một phần thì có thể bạn đang bị viêm xoang sau mãn tính.

Viêm xoang sau mãn tính có tiến triển rất phức tạp, các cơn đau do bệnh hoàn toàn có thể lan ra vùng sau gáy. Đau đặc biệt xuất hiện nhiều vào đêm về sáng do qua một đêm dịch mủ ứ đọng nhiều trong hốc xoang, có thể đau kéo dài cho đến buổi trưa.

Trong trường hợp người bệnh bị sưng tấy vùng mặt thì cần đi khám ngay bởi đây là dấu hiệu cho thấy vùng mô xung quanh xoang sàng sau bị phù nề do nhiễm trùng.

Nguyên nhân gây viêm xoang sau mãn tính

Viêm xoang sau mãn tính tiến triển từ viêm xoang cấp tính nhưng không được điều trị sớm hoặc điều trị không dứt điểm gây nên. Tác nhân gây viêm xoang sau là do vi khuẩn, vi nấm, dị nguyên tấn công vào đường thở và gây viêm.

Các tác nhân này cũng ảnh hưởng mạnh mẽ đến hệ thần kinh, hình thành các ổ viêm nhiễm chèn ép lên dây thần kinh và khiến một loạt những biểu hiện gây ra ở người bệnh như mất khứu giác, mờ mắt,…

Trong quá trình điều trị bệnh, những tác nhân có hại dần kháng thuốc và tấn công xoang mạnh mẽ khiến cho viêm nhiễm trở nên nặng nề. Ngoài ra, viêm xoang sau mãn tính còn bị ảnh hưởng bởi các yếu tố sau:

• Biến chứng từ một số bệnh lý liên quan như viêm mũi dị ứng, viêm họng, viêm phế quản, viêm amidan,…
• Môi trường ô nhiễm đầy khói bụi và khí thải tác động xấu đến hệ hô hấp.
• Thời tiết thay đổi đột ngột về nhiệt độ, độ ẩm khiến cho sức đề kháng suy giảm đáng kể, tạo điều kiện cho vi khuẩn dễ dàng tấn công.
• Cấu trúc xoang mũi bất thường, lệch vách ngăn mũi khiến cho xoang lưu thông dịch kém và dịch ứ đọng nhiều.

Qua đây, chúng ta có thể thấy được rằng đối với những người bệnh bị viêm mũi dị ứng mãn tính, mắc các bệnh lý về đường hô hấp, sức đề kháng kém, cơ địa nhạy cảm với tác nhân gây dị ứng,… rất dễ bị viêm xoang sau mãn tính.

Vì thế, bạn cần phải luôn chú ý trong vấn đề sinh hoạt và điều trị bệnh tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để viêm xoang sau mãn tính không chuyển biến xấu.

Triệu chứng của viêm xoang sàng sau mãn tính

Bởi xoang sau nằm ở vị trí đặc biệt, rất gần với mắt và hệ hô hấp do đó những biểu hiện tại đây thường đặc trưng hơn rất nhiều. Ngoài những biểu hiện thông thường của viêm xoang nói chung, viêm xoang sau mãn tính còn xuất hiện các dấu hiệu khác biệt như sau:

• Đau nhức vùng đầu

Viêm xoang sau mãn tính đặc trưng bởi những cơn đau đầu đặc biệt là ở vùng hốc mắt, cơn đau dai dẳng không dứt khiến bệnh nhân mệt mỏi và suy nhược thần kinh.

Đầu tiên, đau xuất phát từ vùng thái dương, triệu chứng thường âm ỉ và lan ra sau gáy hoặc lan sang đỉnh đầu. Nguyên nhân bởi những hốc xoang thường thông với nhau và thông sang mũi họng.

Do đó khi hốc xoang chứa một lượng dịch nhầy lớn, chúng sẽ tạo áp lực lên các vùng liên quan gây đau và nhức nhối rất khó chịu. Dịch tắc nghẽn tại đây đều là dịch nhầy, dịch mủ và chúng thường chảy trực tiếp xuống cổ họng. Người bệnh thường xuyên cảm thấy đầy ở cổ họng và có xu hướng khác nhổ liên tục để tống khứ dịch ra ngoài.

• Hôi miệng

Hôi miệng cũng là một dấu hiệu nhận biết rõ ràng của chứng viêm xoang sàng sau mãn tính. Khi bị viêm nhiễm, lượng dịch mủ ở trong xoang ứ đọng và chảy xuống cổ họng.

Chúng làm cổ họng bị viêm nhiễm, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi và từ đó tạo ra mùi hôi. Bạn sẽ cảm thấy miệng của mình bị hôi kể cả khi đã đánh răng và vệ sinh miệng kỹ càng.

Điều này ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý của người bệnh và hình thành thói quen ngại giao tiếp với mọi người xung quanh. Tuy nhiên, không phải tất cả những biểu hiện hôi miệng đều do chứng viêm xoang sau gây ra. Đôi khi, biểu hiện này xuất hiện do vệ sinh răng miệng kém, bệnh lý dạ dày, trào ngược thực quản, uống ít nước,…

• Dịch mũi chảy nhiều

Bệnh viêm xoang sau mãn tính gây chảy dịch kéo dài, những dịch này thường có kèm theo mủ hôi rất khó chịu. Khi người bệnh xì mũi, ho thì dịch mủ có thể bắn ra ngoài hoặc chảy xuống họng.

Nếu viêm xoang sau mãn tính có dấu hiệu bị nhiễm trùng, ta có thể quan sát thông qua sự bất thường của dịch tiết. Dịch mũi không còn trong suốt như thông thường mà chuyển sang màu trắng đục, vàng xanh và đặc hơn. Dịch mũi thường ra kèm theo mủ, đôi khi có thể lẫn máu do xuất huyết niêm mạc mũi.

• Viêm họng mãn tính

Lượng dịch mủ ứ đọng trong các hốc xoang không thoát ra ngoài mà thường chảy xuống họng gây vướng víu và khó chịu. Vì vậy người bệnh thường có cảm giác ngứa, muốn ho khạc để loại bỏ dịch trong thành họng.

Viêm xoang sau mãn tính khiến người bệnh thường xuyên ho, ngứa rát hầu họng, viêm thanh quản, viêm amidan. Đối với trẻ nhỏ, nguy cơ biến chứng sang hen suyễn mãn tính rất cao bởi những cơn ho và khó thở về đêm gây tắc nghẽn khí quản.

• Thị lực suy giảm 

Thị lực bị ảnh hưởng là dấu hiệu đặc trưng nhất của viêm xoang sau mãn tính. Người bệnh có thể bị mờ mắt trong một thời gian, với tần suất bất thường và tăng nhiều nếu viêm xoang trở nên mãn tính.

Với những trường hợp viêm xoang sàng sau ảnh hưởng đến thị lực, bệnh nhân bắt buộc phải thực hiện phẫu thuật để cải thiện tình trạng viêm nhiễm, tránh để bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Ngoài những biểu hiện điển hình kể trên, viêm xoang sau mãn tính đôi khi cũng có những biểu hiện như sốt cao, khó khăn trong quá trình hít thở, nặng đầu, đau nhức vùng mặt,…

Viêm xoang sàng sau gây biến chứng gì?

Nếu bệnh viêm xoang ở mức độ cấp tính, người bệnh không cần quá lo lắng về những ảnh hưởng mà chúng gây ra cho cơ thể. Tuy nhiên nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời đúng cách, viêm xoang sau có thể diễn biến phức tạp.

Bệnh có nguy cơ gây ra những biến chứng cho người bệnh như sau:

• Biến chứng đường hô hấp: Viêm xoang sau mãn tính chèn ép lên vách mũi, tiết nhiều dịch mủ và dẫn đến ngạt tắc mũi. Từ đó bệnh dẫn đến một loạt các bệnh lý như viêm thanh quản, viêm họng mãn, viêm amidan,…
• Biến chứng ở mắt: Viêm xoang sau mãn tính phát hiện chậm sẽ lan sang các vùng lân cận, trong đó nguy hiểm nhất là mắt. Bệnh nhân dễ thấy thị lực bị giảm sút, mắt mờ dần, đặc biệt là tình trạng giác mạc bị sưng phù, đau nhức vùng hốc mắt, lồi mắt, viêm dây thần kinh mắt,…
• Biến chứng vùng tai: Dịch mủ ứ đọng trong các xoang có nguy cơ chảy vào tai do ống dẫn của tai ngắn và nằm ngang (đối với trẻ nhỏ). Đầu tiên người bệnh sẽ bị chứng viêm tai giữa, mủ xuất hiện càng nhiều sẽ gây áp lực lên màng nhĩ, gây thủng màng nhĩ và điếc tạm thời. Thậm chí bệnh còn có nguy cơ gây viêm màng não mủ, biến chứng gây tử vong rất lớn.
• Biến chứng vùng tĩnh mạch hang: Đây được coi là một biến chứng nguy hiểm nhất của viêm xoang sàng sau. Nếu bệnh ảnh hưởng đến tĩnh mạch hang,  bệnh nhân sẽ cảm thấy cơ thể mệt mỏi, sốt rét và có thể dẫn đến tử vong nếu không được theo dõi.

Phương pháp điều trị chứng viêm xoang sau mãn tính

Viêm xoang sau mãn tính là giai đoạn nghiêm trọng của bệnh viêm xoang và cần điều trị sớm đề không ảnh hưởng tới sức khỏe. Nếu những triệu chứng bệnh viêm xoang kéo dài trong nhiều tuần không dứt hoặc tái phát liên tục thì cần thăm khám sớm để điều trị.

Hiện nay việc điều trị viêm xoang, đặc biệt là viêm xoang sau mãn tính không còn khó khăn. Tuân theo nguyên tắc chữa viêm xoang, muốn điều trị triệt để thì người bệnh cần loại bỏ hoàn toàn các tác nhân gây bệnh. Ngoài ra, cần kiểm soát những biểu hiện viêm nhiễm để triệu chứng bệnh có thể thuyên giảm nhanh chóng.

Điều trị bệnh theo Tây y

Phương pháp điều trị bệnh bằng Tây y được áp dụng phổ biến trong trường hợp mắc các bệnh lý, trong đó có viêm xoang sau mãn tính. Do bệnh đã chuyển biến sang mãn tính, việc điều trị cần kết hợp nhiều yếu tố nên người bệnh cần thăm khám sớm để nhận phác đồ chữa bệnh hợp lý.

Điều trị thuốc nội khoa (dùng thuốc)

Đối với tình trạng viêm xoang sàng sau còn nhẹ, bạn hoàn toàn có thể điều trị nội khoa bằng thuốc uống, thuốc dạng xịt và thuốc xông mũi.

Xoang sàng sau nằm ở vị trí phía bên trong của hốc mũi, vì thế việc điều trị khá phức tạp và không dễ dàng. Việc sử dụng thuốc điều trị ngoài cần phải tác động được đến xoang, liều đủ mạnh để có thể tiêu diệt được nấm, vi khuẩn trong xoang. Ngoài ra, thuốc cần hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch để phòng ngừa bệnh tái phát.

Một số loại kháng sinh chủ yếu được dùng trong điều trị viêm xoang sau mãn tính như: Amoxicillin, Amoxicillin – Clavulanate,… Đối với người bệnh đã bị kháng với nhóm Penicillin thì nên sử dụng kháng sinh nhóm Cephalosporin.

Thời gian sử dụng thuốc điều trị ở mỗi bệnh nhân là khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh lý cũng như sức khỏe của bạn. Việc điều trị có thể kéo dài lên đến 2 – 3 tháng và người bệnh nên kết hợp thêm thuốc xịt mũi nhằm giảm bớt triệu chứng.

Một vài loại thuốc nhỏ mũi hoặc xịt mũi có tác dụng tức thời, làm tình trạng nghẹt mũi biến mất và giảm đi sự khó chịu tại đây. Tuy nhiên người bệnh không nên sử dụng nhiều hay lạm dụng chúng vì sẽ bị phụ thuộc vào thuốc. Việc điều trị viêm xoang để có được kết quả tốt nhất thì cần tuân thủ hướng dẫn từ phía bác sĩ để tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Ngoài ra, một số phương pháp hỗ trợ điều trị viêm xoang sàng sau mãn tính cũng nên được thực hiện để giúp tốc độ cải thiện bệnh nhanh hơn:

• Biện pháp xông hơi mũi với tinh dầu giúp làm loãng dịch nhầy trong mũi xoang, từ đó giúp tống khứ dịch ra ngoài và thông thoáng mũi. Ngoài ra tinh dầu cũng có công dụng giúp tiêu diệt vi khuẩn có hại trong xoang, làm giảm kích ứng tại niêm mạc.
• Vệ sinh mũi xoang với nước muối sinh lý hoặc nước muối loãng. Nước muối sẽ giúp sát khuẩn tốt, tiêu diệt vi khuẩn và rửa trôi chúng ra ngoài. Đồng thời nước cũng làm loãng dịch nhầy trong mũi và ngăn ngừa vi khuẩn tái xâm nhập.
• Luôn giữ ấm đường thở, không nên nằm điều hòa hay những nơi có không khí lạnh khô. Chú ý đeo khẩu trang khi đi ra ngoài đường để đảm bảo an toàn cho hệ hô hấp khỏi khói bụi hay vi khuẩn.

Phương pháp điều trị ngoại khoa (phẫu thuật)

Nếu người bệnh không đáp ứng với việc điều trị nội khoa, bác sĩ sẽ xem xét cho bệnh nhân phương án điều trị ngoại khoa bằng phẫu thuật. Cách làm này cũng sử dụng cho người bệnh bị chấn thương và sưng phù do ngoại lực.

Điều trị ngoại khoa đem đến tác dụng nhanh nhưng có thể gây nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Vì thế chúng chỉ được áp dụng khi bệnh đã ở mức độ nặng và có nguy cơ đe dọa tính mạng. Hiện nay, phương pháp điều trị viêm xoang sau mãn tính phổ biến nhất đó là nội soi mũi xoang chức năng (FESS).

Phương pháp nội soi mũi xoang chức năng sẽ giúp phục hồi nhanh khả năng lưu thông khí và dẫn dịch của xoang và mũi. Sau khi phẫu thuật, người bệnh vẫn có nguy cơ bị tái phát nếu không bảo vệ kỹ lưỡng hoặc hệ miễn dịch yếu.

Các biện pháp cải thiện bệnh tại nhà

Dân gian xưa cũng lưu truyền rất nhiều phương pháp giúp điều trị chứng viêm xoang mãn tính. Tuy nhiên bạn đọc cần lưu ý rằng, chúng ta không nên sử dụng các mẹo dân gian làm phương pháp điều trị chính bởi chúng chỉ có tác dụng thuyên giảm tạm thời mà không điều trị triệt để bệnh.

Người bệnh có thể áp dụng những phương pháp dưới đây để kết hợp với quá trình điều trị chính nhằm đẩy nhanh quá trình chữa trị:

• Dùng nước lá lốt

 Lá lốt là một loại cây quen thuộc trong điều trị các bệnh lý về viêm nhiễm. Trong thành phần của cây có chứa Flavonoid là chất với khả năng kháng khuẩn mạnh, điều trị viêm nhiễm.

Bạn đọc chỉ cần sử dụng 1 nắm lá lốt rửa sạch rồi ngâm với nước muối loãng. Sau đó vò nát rồi nhét trực tiếp vào 2 lỗ mũi. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể giã nhuyễn rồi vắt lấy nước cốt nhỏ vào mũi 2 – 3 giọt để điều trị viêm xoang sau mãn tính.

• Bài thuốc từ diếp cá

Tương tự như với lá lốt, diếp cá cũng là loại cây được sử dụng trong các bài thuốc trị viêm nhiễm tại đường hô hấp. Lá diếp cá có tính ôn, vị mát với khả năng diệt khuẩn, tiêu viêm sưng rất tốt.

Người bệnh chỉ cần lấy một nắm lá diếp cá đem rửa sạch, giã nhuyễn rồi lấy nước cốt. Sử dụng nước này để nhỏ mũi từ 2 – 3 giọt mỗi bên. Áp dụng mỗi ngày 1 lần đề làm sạch vi khuẩn cũng như dịch ứ đọng trong xoang.

• Sử dụng cây kim ngân hoa

Kim ngân hoa sẽ đem đến công dụng điều trị rất tuyệt vời khi kết hợp cùng với ké đầu ngựa, trần bì và mạch môn. Mỗi ngày, bạn đọc sử dụng những vị thuốc trên sắc thành thang để uống. Thuốc sẽ giúp giải trừ độc tố gan thận, cải thiện viêm nhiễm, thanh nhiệt. Đây cũng là vị thuốc được xuất hiện nhiều trong các bài thuốc y học cổ truyền xưa.

Biện pháp phòng ngừa chứng viêm xoang sau

Viêm xoang sau mãn tính gây ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe cũng như cuộc sống của người bệnh. Bệnh rất dễ tái phát nếu không được giữ gìn hay cơ địa yếu kém. Để cải thiện tình trạng này, người bệnh cần tuân thủ những nguyên tắc về điều trị như sau:

• Hạn chế tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng như khói bụi, phấn hoa, lông động vật, nấm mốc,…
• Luôn vệ sinh nơi ở sạch sẽ thoáng mát để loại bỏ các tác nhân có hại như vi khuẩn, nấm mốc sinh sôi.
• Vệ sinh răng miệng đều đặn hàng ngày, bạn nên sử dụng thêm nước súc miệng hoặc nước muối sinh lý để súc miệng 1 – 2 lần/ ngày.
• Luôn giữ ấm cơ thể đặc biệt là vùng mũi, tai, họng, miệng trong thời tiết lạnh, độ ẩm thay đổi hay những ngày giao mùa.
• Bạn nên tìm hiểu những bài massage mũi xoang, bài tập Yoga có lợi trong điều trị viêm xoang và tập vào mỗi buổi sáng. Phương pháp này được đánh giá là rất hữu hiệu cho việc điều trị và nâng cao sức khỏe.
• Hạn chế việc tắm nước lạnh, ngồi phòng điều hòa quá lâu. Viêm xoang sẽ kéo dài không khỏi nếu bạn thường xuyên tiếp xúc với các yếu tố không có lợi cho sức khỏe.
• Bổ sung dưỡng chất đầy đủ trong các bữa ăn hàng ngày, ăn tăng cường rau xanh và trái cây để bổ sung vitamin có lợi cho đề kháng.
• Thăm khám thường xuyên để luôn kiểm soát tốt tình trạng bệnh, trong trường hợp cần điều trị sớm thì không nên chậm trễ.

Viêm xoang sau mãn tính là bệnh lý phức tạp do cấu trúc, khó phát hiện và điều trị khó khăn. Do đó để tránh bị viêm xoang sau, người bệnh cần trang bị cho mình kiến thức thật tốt để giúp phòng tránh bệnh hiệu quả.