Tìm hiểu về tác dụng tuyệt vời của Kỷ tử đối với sức khỏe

Kỷ tử, một trong những vị thuốc quý trong Đông y, đã được biết đến với những công dụng tuyệt vời cho sức khỏe như tăng cường sinh lực, bổ mắt, bổ phổi, tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ điều trị các bệnh về gan. Trước đây, kỷ tử là một loại dược liệu đặc biệt và chỉ được sử dụng bởi tầng lớp quý tộc và vua chúa. Dưới đây là những thông tin chi tiết về cây kỷ tử và các đặc điểm nổi bật của nó.

Kỷ tử là gì ? Những thông tin về cây kỷ tử

Trước kia, kỷ tử là một loại dược liệu quý và chỉ có tầng lớp quý tộc, vua chúa mới có thể sử dụng. Dưới đây là một số thông tin về thảo dược này:

• Tên dược liệu: Kỷ tử
• Tên gọi khác: Dương nhũ, Thiên tinh, Khởi tử, Địa cốt tử…
• Tên gọi theo khoa học: Fructus Lycii
• Dược liệu thuộc họ: Solanaceae (Cà)

Đặc điểm thực vật của kỷ tử

Đây là một vị thuốc được sử dụng rất nhiều từ thời Đường – Trung Quốc và chúng mang những đặc điểm nổi bật sau đây:

• Cây thuộc thân mềm, mọc thẳng đứng và thường có độ cao trung bình khoảng 50cm đến 150cm. Thân cây phân thành nhiều cành nhỏ và mảnh, xuất hiện nhiều gai thưa.
• Lá kỷ tử mọc đơn và so le nhau, thuôn dài. Lá mọc sát cành, gần như không thấy cuống lá, hai mặt lá nhẵn và dài khoảng 2cm đến 6cm, rộng khoảng 0.6cm đến 1.5cm.
• Hoa dược liệu mọc đơn lẻ, có màu tím đỏ phơn phớt khá bắt mắt. Thông thường, cây sẽ ra hoa vào khoảng tháng 6 đến tháng 9 hàng năm.
• Quả kỷ tử sẽ ra vào khoảng từ tháng 7 đến tháng 10 và cây thường rất sai quả. Quả có hình quả trứng nhỏ, thuôn dài, khá giống quả táo đỏ. Khi chín có màu đỏ thẫm khá đặc trưng và kích thước quả từ 0.5cm đến 2cm. Quả mọng và mềm, bên trong là hạt kỷ tử thân dẹt và màu nâu sẫm.

Kỷ tử mọc ở đâu và phân bổ như thế nào?

Cây kỷ tử được phát hiện ở khu vực Tây Á và Đông Nam châu Âu. Cây thích nghi và sinh trưởng trong khí hậu khô lạnh, sức sống khỏe. Vậy nên chúng phát triển mạnh mẽ ở những tỉnh thành ở Trung Quốc như Ninh Hạ, Tân Cương, Thanh Hải, Vân Nam, Cam Túc…. Sau đó, cây kỷ tử di thực và được nuôi trồng tại các tỉnh lân cận ở phía Bắc Trung Quốc.

Trước kia, dược liệu này còn xuất hiện rất ít tại Việt Nam. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, chúng được trồng nhiều ở các tỉnh thành vùng núi phía Bắc như Sơn La, Hà Giang, Cao Bằng, Lào Cai…

Với những tác dụng của kỷ tử, đã có không ít các trung tâm, cơ sở dược liệu trên toàn quốc đã phối giống và nuôi trồng thành công dược liệu này nhưng sản lượng không cao.

Thu hái và bào chế dược liệu

Theo y học cổ truyền, các bộ phận của cây đều có thể được khai thác và sử dụng để chữa bệnh. Tuy nhiên, khi nhắc tới dược liệu này, hầu hết người ta sẽ nghĩ tới quả kỷ tử làm thuốc.

Theo kinh nghiệm, tháng 9 và tháng 10 là thời điểm tốt nhất để thu hoạch quả bởi đây là lúc quả đã chín vừa và chứa nhiều dược tính nhất. Quả sau khi thu hái phải được rửa sạch để loại bỏ hết những tạp chất rồi bào chế theo những cách dưới đây:

• Sấy hoặc phơi khô: Không nên phơi quả trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời ngay mà cần phơi khô trong bóng mát. Khi vỏ bên ngoài bắt đầu nhăn lại thì đem phơi dưới trời nắng to khoảng 5 ngày rồi đem đi bảo quản.
• Ngâm rượu: Sau khi rửa quả sạch, ngâm kỷ tử trực tiếp với rượu trắng trong bình kín trong 1 ngày rồi mang giã dập và dùng dần.
• Tán thành bột: Để tiện trong việc sử dụng, người dùng có thể tán thành bột mịn để pha nước.

Đối với các bộ phận khác như hạt, lá và thân, người dùng có thể phơi khô và áp dụng vào những bài thuốc để cải thiện những chứng bệnh và bồi bổ sức khỏe.

Thông thường, cách bảo quản hiệu quả nhất và để dược liệu vào trong hộp, bình hoặc túi bóng kín, đặt tại khu vực khô ráo, thoáng mát.

Tìm hiểu tác dụng của kỷ tử với sức khỏe con người

Hạt kỷ tử có tác dụng gì và công dụng của kỷ tử trong điều trị các bệnh lý như thế nào? Chắc chắn, không hề ngẫu nhiên khi dược liệu này được sử dụng rất nhiều trong các bài thuốc Đông y. Vị thuốc câu kỷ tử đã được y học cổ truyền và những nghiên cứu khoa học hiện đại chứng minh.

Tác dụng trong y học cổ truyền

Trong Đông y, dược liệu có tính bình, vị ngọt, quy vào Can, Phế, Thận. Với tính vị đó, kỷ tử có nhiều tác dụng:

• Cường thịnh âm đạo, bổ ích, tinh huyết
• Khử hư lao, trừ phong và bổ ích gân cốt
• Nhuận phế, tư thận
• An  thần, minh mục và bổ ích tinh bất túc
• Tư bổ can thận
• Sinh tân, ích khí, bổ thận

Chủ trị:

• Di tinh, tiểu đường
• Chóng mặt do huyết hư, đau thắt lưng
• Trị các chứng âm huyết hư tổn, can thận âm hư
• Chứng hư lao, khái khấu và tiêu khát

Tác dụng trong nghiên cứu khoa học hiện đại

Các công trình nghiên cứu khoa học hiện đại cũng đã chứng minh được dược liệu này chứa nhiều hoạt chất tốt cho sức khỏe, cung cấp nhiều dưỡng chất có lợi cho cơ thể.

• Các vitamin B1, vitamin B2, vitamin C… hạn chế nguy cơ mắc những chứng bệnh về tim mạch, phòng ngừa tình trạng thiếu máu và gia tăng hệ miễn dịch cho cơ thể.
• Axit nicotinic, riboflavin,  thiamine, amon sunfat là dưỡng chất cần thiết với hệ tiêu hóa, hệ thần kinh và có khả năng chống lão hóa da hiệu quả.
• Betaine có hiệu quả với tim mạch, đường tiêu hóa con người.
• Các khoáng chất như sắt, phốt pho, canxi… duy trì sự phát triển ổn định của xương khớp và kích thích bổ huyết.

Vậy, kỷ tử có tác dụng gì? Với những dưỡng chất đó, sử dụng kỷ tử có tác dụng trong việc điều trị những chứng bệnh như:

• Giảm cân, duy trì cân nặng bởi dược liệu có khả năng loại bỏ các chất béo dư thừa, khiến người dùng cảm giác no lâu, hạn chế tình trạng thèm ăn nhưng vẫn có thể đảm bảo được chất dinh dưỡng cho cơ thể.
• Cải thiện thị lực ở người lớn tuổi bị suy giảm thị lực, người bị viễn thị, cận thị. Đồng thời giúp hạn chế sự tác động của ánh mặt trời và tia cực tím đến mắt.
• Hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa chứng bệnh trầm cảm.
• Có tác dụng thanh lọc cơ thể, giải độc gan, loại bỏ những độc tố đã tích tụ lâu trong người.
• Có tác dụng trong việc cải thiện và hỗ trợ chức năng sinh lý ở nam giới.
• Có tính kháng khuẩn, kháng viêm mạnh mẽ, từ đó giúp giảm đau hiệu quả.
• An thần, bồi bổ cơ thể và giúp thư giãn tinh thần.
• Sử dụng kỷ tử hàng ngày giúp tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa bệnh lý.

Các bài thuốc chữa bệnh hữu hiệu từ câu kỷ tử

Cách sử dụng kỷ tử ảnh hưởng rất nhiều tới hiệu quả mà dược liệu này mang lại. Tác dụng của câu kỷ tử được thể hiện rõ qua những bài thuốc dưới đây.

Bài thuốc điều trị đau mắt đỏ

Nguyên liệu cần chuẩn bị: Sử dụng lá, quả hoặc cành của kỷ tử

Các bước thực hiện:

• Sơ chế dược liệu thật sạch bằng nước.
• Đem nguyên liệu và giã. Lọc phần cặn và giữ lại phần nước cốt.
• Dùng vải sạch hoặc bông nhúng phần nước cốt và bôi vào khóe mắt. Mỗi ngày dùng 1-2 lần và sử dụng cho tới khi giảm triệu chứng đau mắt đỏ.

Bài thuốc điều trị nám da

Phụ nữ bị nám da mặt có thể dùng kỷ tử để làm đẹp theo cách rất đơn giản, chỉ cần chuẩn bị: 10gr kỷ tử, 3gr sinh địa đã phơi khô.

Các bước thực hiện:

• Tán nhỏ dược liệu thành bột mịn và vo thành viên để dễ bảo quản.
• Sử dụng mỗi ngày hai lần vào buổi sáng và tối trước khi đi ngủ, mỗi lần chỉ dùng 1 viên.
• Có thể uống kèm với rượu trắng để phát huy được tác dụng làm đẹp của dược liệu.

Bài thuốc điều trị suy nhược cơ thể

Nguyên liệu cần chuẩn bị: 40gr dược liệu kỷ tử, 40gr thục tiêu, 40gr bạch truật, 40gr chi ma, 40gr thục địa, 40gr tiểu hồi hương, 40gr bạch phục linh và rượu trắng.

Các bước thực hiện:

• Ngâm dược liệu kỷ tử với rượu trắng 40-50 độ.
• Phân chia hỗn hợp rượu trắng và dược liệu thành 3-4 phần bằng nhau.
• Sao vàng một phần với thục tiêu, một phần với tiêu hồi hương, một phần với chi ma và phần còn lại giữ nguyên.
• Tán tất cả mọi nguyên liệu đã bào chế thành bột rồi sử dụng.
• Mỗi lần dùng 12gr và ngày uống 2 lần, sau khi ăn sáng và ăn tối.
• Nên sử dụng thuốc với nước ấm, không được uống cùng nước giải khát hay sữa.

Bài thuốc chữa viêm gan, xơ gan

Nguyên liệu cần chuẩn bị: 12gr – 24gr kỷ tử, 24gr – 40gr dinh địa cần, 12gr đương quy, 12gr mạch môn, 6gr xuyên luyện tử.

Các bước thực hiện:

• Sử dụng tất cả dược liệu khô và đem sắc cùng 5-6 chén nước.
• Đun thật nhỏ lửa và khi nước cô đặc chỉ còn 1 chén nước thì tắt bếp.
• Chắt bỏ phần bã thuốc, lọc lấy nước để dùng.
• Mỗi ngày chỉ uống một lần sau khi ăn và nên sử dụng khi thuốc còn ấm.

Bài thuốc điều trị thận hư

Nguyên liệu cần chuẩn bị: 12gr địa cốt tử, 16gr thục địa, 12gr hoa cúc, 8gr sơn dược, 6gr phục linh.

Các bước thực hiện:

• Tán các nguyên liệu thành bột phấn và trộn với mật ong.
• Trộn đều và vo thành từng viên, mỗi viên khoảng 12gr.
• Mỗi lần chỉ nên sử dụng 1 viên và mỗi ngày uống 2 lần. Nên sử dụng sau khi ăn no để đạt được hiệu quả tốt trong điều trị bệnh lý.

Bài thuốc điều trị yếu sinh lý ở nam giới

Bài thuốc 1: Ngâm rượu

Các nguyên liệu cần chuẩn bị:

• Câu kỷ tử, dâm dương hoắc, đỗ trọng, sinh địa, quy đầu, bắc kỳ, phòng đảng sâm mỗi vị 50gr
• Huỳnh tịnh, nhục thung dung, thục địa mỗi vị 100gr
• Cốt toái bổ, nhân sâm,  xuyên tục đoạn, lộc giác giáo, ngưu tất xuyên, hắc táo nhân, đan sâm mỗi loại 40gr
• 30gr hoa cúc
• Trần bì, lộc nhung mỗi loại 20gr
• 30 quả táo đỏ.

Các bước thực hiện:

• Ngâm các nguyên liệu với khoảng 10 lít rượu 40 – 45 độ.
• Đun 500ml nước với 300ml đường phèn. Khi nước và đường tan thành một hỗn hợp thì tắt bếp, để cho nguội rồi đổ vào rượu thuốc.
• Ngâm rượu thuốc trong khoảng 30 ngày để tất cả các dưỡng chất ngấm ra rượu rồi sử dụng.

Mỗi ngày nên dùng khoảng 25ml rượu vào bữa ăn chính.

Bài thuốc 2: Sử dụng dược liệu tươi

Với bài thuốc này, nam giới bị yếu sinh lý chỉ cần chuẩn bị 15gr kỷ tử tươi cho mỗi lần dùng. Nhai trực tiếp dược liệu vào sau bữa ăn tối. Sử dụng từ 1 đến 3 tháng sẽ thấy được tác dụng của dược liệu này.

Những lưu ý khi sử dụng dược liệu

Là một dược liệu quý, có tác dụng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên, người bệnh khi áp dụng cũng phải lưu ý những vấn đề sau đây:

• Người bệnh khi sử dụng thấy những dấu hiệu của dị ứng cần phải dừng lại và tới các cơ sở y tế kiểm tra.
• Cơ địa có tính hàn, tỳ vị hư yếu không nên áp dụng các bài thuốc từ dược liệu.
• Phụ nữ mang thai không nên dùng bởi lẽ trong thành phần hóa học của dược liệu có chất có thể ảnh hưởng tới thai nhi.
• Phụ nữ đang cho con nhỏ bú không nên dùng bởi có thể gây mất sữa.
• Không nên sử dụng quá nhiều các bài thuốc từ dược liệu khi chưa có sự chỉ định của những người có chuyên môn.
• Không được phép thay đổi liều lượng trong bài thuốc khi chưa được sự cho phép, chỉ định của chuyên gia.
• Phải tìm hiểu những thực phẩm, món ăn cần kiêng kị khi sử dụng kỷ tử.
• Không nên dùng quá nhiều trong ngày, có thể gây nên tình trạng đầy bụng, đi ngoài.
• Cần phải kết hợp với chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt điều độ để việc điều trị bệnh đạt hiệu quả nhanh hơn.

Mua câu kỷ tử ở đâu và giá bao nhiêu tiền?

Rất nhiều người tiêu dùng luôn đặt ra câu hỏi mua giống cây câu kỷ tử ở đâu và giá bao nhiêu tiền? Thực chất, giống cây này chỉ phù hợp với khí hậu lạnh. Vậy nên, tại Việt Nam, chúng thường được trồng tại khu vực vùng núi phía Bắc có khí hậu mát mẻ. Hiện nay, trên thị trường cũng có vô số cơ sở, trung tâm dược liệu có bán kỷ tử với giá giao động khoảng 400.000 VNĐ – 500.000 VNĐ/ 1kg.

Tuy nhiên, người tiêu dùng cần phải một địa điểm uy tín để mua sản phẩm. Trong đó, Trung tâm nghiên cứu và nuôi trồng Vietfarm được biết tới là một địa chỉ tin cậy cho khách hàng. Bởi lẽ:

• Dược liệu được trồng tại vùng chuyên canh dược liệu sạch Hà Giang.
• Tất cả các quy trình từ nuôi trồng, thu hái, bào chế và đóng gói sản phẩm đều đạt tiêu chuẩn GACP – WHO, đảm bảo dược liệu khi tới tay người tiêu dùng luôn là sản phẩm an toàn và chất lượng nhất.
• Giá cả có tính cạnh tranh trên thị trường với giá niêm yết là 170.000 VNĐ/0.5 kg. Các cơ sở của Vietfarm luôn có ưu đãi miễn phí vận chuyển toàn quốc với những đơn hàng có giá trị từ 500.000 VNĐ

Trên đây là những hiểu biết, kiến thức về dược liệu kỷ tử. Với những bài thuốc chữa bệnh từ dược liệu, hy vọng rằng người bệnh có thể áp dụng và đạt được hiệu quả tốt nhất.