Khí hư là gì? Những thông tin cần biết giúp chị em xử lý kịp thời

Khí hư ở nữ giới là một hiện tượng dịch tiết tự nhiên tại vùng âm đạo có vai trò quan trọng đối với cơ quan sinh dục nữ, đặc biệt là khi bước sang tuổi dậy thì. Vậy khí hư là gì? Nhận biết đúng về khí hư ra sao? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cho bạn đọc.

Khí hư là gì?

Khí hư tên tiếng anh là gì? Theo tên gọi quốc tế khí hư là Vaginal Discharge, ngoài ra chúng còn có cách gọi khác như dịch tiết âm đạo hay huyết trắng.

Khí hư xuất hiện ngay khi chị em bắt đầu bước vào tuổi dậy thì, chúng được duy trì trong suốt độ tuổi sinh sản và giảm dần khi phụ nữ bước vào thời kỳ tiền mãn kinh. Huyết trắng xuất hiện như một bước đánh dấu khởi đầu cho sự hoạt động và phát triển của bộ phận sinh dục nữ.

Những thông tin cần biết về khí hư

Để xác định đúng tình trạng khí hư vùng kín mà không nhầm lẫn sang những biểu hiện khác thường của âm đạo, chúng ta cần nắm rõ những thông tin cần biết xoay quanh tình trạng ra khí hư như sau.

Đặc điểm của khí hư

Ở những chị em có sức khỏe ổn định, thông thường dịch tiết âm đạo sẽ có màu trắng trong suốt, hơi dai, không có mùi hoặc thi thoảng có mùi hơi tanh. Huyết trắng ở mỗi người có sự thay đổi khác nhau phụ thuộc vào nồng độ nội tiết tố nữ Estrogen.

Nếu phụ nữ đang trong thời kỳ rụng trứng, gần ngày có kinh nguyệt, đang làm thai hoặc lúc quan hệ tình dục sẽ có khí hư ra nhiều hơn so với thông thường. Khi bước vào thời kỳ tiền mãn kinh, nồng độ Estrogen sụt giảm và dẫn tới khí hư ít dần và biến mất.

Ngoài ra, ở mỗi giai đoạn khác nhau, dịch tiết âm đạo của chị em cũng có sự thay đổi nhất định về số lượng như:

• Giai đoạn dậy thì, vị thành niên: Khí hư bắt đầu xuất hiện, lúc này chúng còn ít, màu trắng trong suốt, nhầy dính và chị em bắt đầu có kinh nguyệt.
• Giai đoạn từ 20 tuổi đến thời kỳ tiền mãn kinh: Trong độ tuổi sinh sản từ 20 – 35, chị em sẽ xuất hiện khí hư ở mức cao nhất, với dịch tiết màu trắng trong đôi khi hơi đục. Càng về sau, huyết trắng càng giảm tỉ lệ thuận với độ sụt giảm của nội tiết tố nữ.
• Sau mãn kinh: Khi chị em đã mãn kinh, thường gặp phải tình trạng âm đạo bị khô hạn do khí hư không còn xuất hiện nhiều nữa.

Vai trò của khí hư

Là một dịch tiết âm đạo tự nhiên, khí hư cũng đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe sinh lý nữ. Dịch tiết âm đạo có nhiệm vụ như sau:

• Giúp bôi trơn âm đạo và giữ độ ẩm môi trường âm đạo, góp phần cân bằng độ pH âm đạo.
• Ngăn chặn những tác nhân gây hại như vi khuẩn, nấm, ký sinh, tạp khuẩn,…. xâm nhập vào môi trường âm đạo.
• Hỗ trợ tinh trùng có thể bơi sâu vào bên trong cổ tử cung, vòi trứng từ đó tăng khả năng thụ thai.

Chị em có huyết trắng bình thường và có sự thay đổi nhẹ vào giữa chu kỳ cho thấy sức khỏe vùng kín đang rất tốt. Tuy nhiên nếu nhận thấy màu sắc, số lượng khí hư bất thường thì rất có thể chị em đang bị một số bệnh lý phụ khoa.

Phân loại

Dựa vào những đặc điểm, số lượng khí hư, màu sắc, tính chất mà người ta có thể chia khí hư ra thành 2 loại khác nhau đó là:

• Khí hư sinh lý
• Khí hư bệnh lý

Phân biệt khí hư sinh lý và khí hư bệnh lý

Để bảo vệ sức khỏe một cách tốt nhất và theo dõi những sự thay đổi bất thường tại vùng kín, chị em thường chú ý đến những biến đổi của khí hư. Tình trạng khí hư sinh lý hay huyết trắng bệnh lý có thể phân biệt dựa vào một số đặc điểm như sau:

Khí hư sinh lý

Khí hư sinh lý là loại khí hư tự nhiên mà cơ thể tiết ra, chúng thường có màu trắng đục, thi thoảng hơi ngả sang màu vàng sữa. Huyết trắng trong giai đoạn rụng trứng sẽ tiết nhiều hơn, dịch hơi loãng, dai có thể kéo thành sợi. Còn lại hầu như chúng xuất hiện với lượng vừa phải, hơi nhầy và không dai.

Huyết trắng sinh lý bình thường đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe của vùng kín. Chúng giúp bảo vệ âm đạo khỏi những tác nhân gây hại có khả năng xâm nhập và gây bệnh ở vùng kín. Ngoài ra, huyết trắng cũng giúp tạo điều kiện thuận lợi để tinh trùng có thể tiến sâu vào thụ thai. Trong trường hợp không có trứng, huyết trắng sẽ hạn chế sự xâm nhập sâu của các tinh binh.

Khí hư được hình thành do sự phát triển của nội tiết tố nữ Estrogen Ở những bé gái còn nhỏ và vừa bắt đầu dậy thì, nội tiết tố chưa phát triển nhiều nên dịch tiết lúc này thường rất ít, khó có thể quan sát thấy bằng mắt thường.

Theo thời gian, những dịch tiết âm đọa bắt đầu phát triển và xuất hiện nhiều hơn do buồng trứng phát triển và kích thích nội tiết. Điều này khiến cho nội tiết tố sản sinh ra nhiều chất, trong đó sẽ có khí hư. Lúc này chính là giai đoạn bắt đầu cho thời kỳ kinh nguyệt.

Ở tuổi trưởng thành, buồng trứng trong giai đoạn này đã phát triển một cách toàn diện. Sự tăng giảm của hormone nội tiết tố Estrogen và Progesterone sẽ có thay đổi lên hoặc giảm đi trong tháng. Do đó, khí hư sẽ có sự biến động tùy thuộc vào nội tiết tố của cơ thể.

Đặc biệt là vào khoảng những ngày gần kỳ kinh hoặc trước khi rụng trứng, dịch âm đạo sẽ tiết nhiều hơn thông thường. Điều này gây cho phụ nữ cảm giác ẩm ướt, khó chịu tại vùng âm đạo. Có nhiều chị em khi thấy tình trạng này nghĩ rằng mình đang bị bệnh lý nào đó, thực chất không phải mà chỉ là sự thay đổi nhẹ của cơ thể mà thôi.

Sau quá trình rụng trứng, lượng Estrogen giảm đi và Progesterone tăng dần lên. Chúng khiến hạn chế việc tiết dịch tại tử cung khiến cho khí hư mất đi độ nhầy và trở nên đặc quánh. Chị em cũng có thể theo dõi được rằng ở những ngày sau khi kinh nguyệt vừa kết thúc, khí hư hoàn toàn biến mất vài ngày.

Bên cạnh đó, cũng có một số người bị khí hư liên tục trong suốt chu kỳ kinh nguyệt và không giảm ngày nào. Có trường hợp trước khi có kinh dịch âm đạo tiết nhiều và loãng như nước,… Những thay đổi này là biểu hiện bình thường của âm đạo, chị em có thể hoàn toàn yên tâm.

Khí hư bệnh lý

Dịch tiết âm đạo là một dấu hiệu phản ánh sức khỏe vùng kín của nữ giới. Vì vậy khi theo dõi thấy khí hư có sự thay đổi bất thường về số lượng, màu sắc, mùi,… thì có thể chúng ta đang mắc các bệnh lý về âm đạo. Một số sự khác biệt của khí hư cảnh báo bệnh lý như sau:

• Khí hư ra nhiều, màu trắng đục hoặc vàng đặc như váng sữa: Nếu dịch tiết âm đạo có những biểu hiện trên, rất có khả năng chị em đang bị nhiễm nấm âm đạo, đặc biệt là nấm candida. Khi đó, ngoài sự thay đổi của khí hư vùng kín, chị em cũng mắc các triệu chứng kèm theo như âm đạo ngứa, nóng rát hoặc đau, quan hệ tình dục cảm thấy đau, đi tiểu khó khăn, sưng âm hộ,…
• Khí hư trong suốt và loãng: Khí hư có màu trắng trong khiến chị em lầm tưởng chúng ta đang khỏe mạnh. Tuy nhiên nếu thấy có hiện tượng huyết trắng bị loãng như nước, không có mùi hôi thì chúng có thể đang cảnh báo tình trạng Polyp cổ tử cung, viêm lộ tuyến cổ tử cung, u xơ tử cung,…
• Khí hư có màu đục: Việc khí hư có màu đục kèm mùi hôi khó chịu, đặc quánh, đôi khi ngả sang màu vàng hoặc xanh khiến chị em rất lo lắng. Đây có thể là biểu hiện của vi khuẩn, ký sinh trùng, tạp khuẩn gây ra. Đôi khi chị em còn thấy khí hư có lẫn bọt khí loãng ở quần lót.

• Khí hư màu vàng: Nếu dịch âm đạo của chị em tiết ra trong suốt, có váng sữa và màu vàng loãng thì có thể bạn đang mắc các vấn đề về thần kinh. Một số bệnh như rối loạn thần kinh thực vật hay rối loạn tâm lý là dễ gặp nhất.
• Khí hư màu xanh nõn chuối: Nếu thấy khí hư của mình có màu vàng xanh hơi nghiêng giống như màu nõn chuối, rất có thể đây là dấu hiệu cảnh báo của bệnh lậu. Khi đó, có thể xuất hiện thêm những biểu hiện đi kèm như đau vùng chậu, nước tiểu có lẫn máu,…
• Khí hư màu vàng, xanh và dày đặc: Đây là biểu hiện của tình trạng nhiễm khuẩn Trichomonas, khi đó khí hư thường có mùi hôi khó chịu.
• Khí hư có màu nâu hoặc có lẫn máu: Điều này phần lớn xảy ra do tình trạng rong kinh hoặc kinh nguyệt không đều. Ngoài ra, chúng cũng có thể là biểu hiện của bệnh lý liên quan đến tử cung, buồng trứng.

Khí hư bất thường phần lớn là cảnh báo những bệnh lý nguy hiểm của đường sinh dục. Vì thế khi nhận thấy biểu hiện này, chị em nên thăm khám sớm tại các cơ sở y tế chuyên khoa để xác định rõ bệnh.

Nguyên nhân gây tình trạng khí hư

Những nguyên nhân gây ra tình trạng nữ giới xuất hiện nhiều khí hư bao gồm các yếu tố như sau:

Nguyên nhân khí hư do sinh lý

Khí hư là biểu hiện tự nhiên của cơ thể để tạo môi trường lý tưởng cho âm đạo. Tuy nhiên trong một số trường hợp khí hư tiết nhiều hơn bình thường bởi các yếu tố sinh lý như:

• Vệ sinh vùng kín không sạch sẽ: Đây là nguyên nhân hàng đầu khiến cho khí hư tiết ra nhiều. Ngay cả trong kỳ kinh hay sau khi quan hệ tình dục, chị em đều cần vệ sinh sạch sẽ cô bé để giữ vùng kín luôn sạch sẽ, giảm tiết khí hư.
• Do kích ứng: Trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt, chị em thường dễ bị kích ứng với các tác nhân lạ so với thông thường. Việc dùng băng vệ sinh kém chất lượng, chứa nhiều chất tạo hương liệu có thể khiến vùng kín bị kích ứng gây khí hư.

Nguyên nhân bệnh lý

Một số bệnh lý phụ khoa khiến âm đạo bị viêm nhiễm, suy giảm sức đề kháng và khiến khí hư tiết nhiều bất thường. Các bệnh gây ảnh hưởng đến sức khỏe của chị em, nếu không được điều trị sớm hoàn toàn gây nên những biến chứng nguy hiểm:

• Viêm âm đạo.
• Viêm cổ tử cung.
• Lạc nội mạc tử cung.
• Viêm vùng chậu.
• Polyp cổ tử cung.

Đối với những trường hợp bị ra nhiều khí hư do bệnh lý, chúng tôi khuyên bạn nên đến thăm khám tại các cơ sở y tế càng sớm càng tốt để khám chữa kịp thời.

Khí hư bệnh lý khi nào cần gặp bác sĩ?

Để tránh tình trạng bị viêm nhiễm nặng và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản, chị em khi nhận thấy những dấu hiệu bất thường của khí hư thì nên đi khám. Bạn cần gặp bác sĩ chuyên khoa nếu gặp biểu hiện sau:

• Khí hư tiết nhiều hơn bình thường, có sự thay đổi về màu và mùi, đặc biệt là các màu vàng, xám, nâu sẫm hoặc đen thì cần hết sức lưu ý.
• Vùng kín sưng tấy, ngứa ngáy khó chịu và đau rát tại cửa mình.
• Tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu ra lẫn máu hay dịch mủ.
• Đau khi quan hệ tình dục, có thể chảy máu trong quá trình giao hợp.

Cách điều trị và cải thiện khí hư bệnh lý hiệu quả

Khí hư tiết nhiều với các đặc điểm bệnh lý khác nhau gây ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe và chất lượng cuộc sống của chị em. Do đó việc điều trị bệnh là hoàn toàn cần thiết để bảo vệ cơ thể. Dựa theo những nguyên nhân gây khí hư khác nhau, loại bệnh lý mà chúng ta sẽ có những phương pháp điều trị tương ứng.

Điều trị bằng thuốc Tây y

Thông thường huyết trắng bệnh lý thường do yếu tố vi khuẩn, virus, nấm hay tạp khuẩn gây nên. Vì thế phương án điều trị Tây y nhanh và chính xác nhất đó là sử dụng thuốc kháng sinh, chống viêm để chữa.

Thuốc sẽ giúp tiêu diệt hết những tác nhân gây hại ở vùng kín, ngăn ngừa bệnh tái phát và làm giảm mức độ ảnh hưởng của vi khuẩn đối với sức khỏe chị em. Thuốc sử dụng trong trường hợp này thường là thuốc bôi kết hợp với thuốc đặt và bôi âm đạo.

Người bệnh muốn khỏi nhanh và tránh tái phát thì cần phải sử dụng thuốc đúng liều lượng và tuân thủ theo kê đơn của bác sĩ. Việc tự ý sử dụng, uống sai liều hoàn toàn có thể dẫn đến hiện tượng nhờn thuốc, bệnh không được chữa khỏi dứt điểm, gây khó khăn cho lần điều trị sau.

Điều trị bằng biện pháp dân gian

Các phương pháp dân gian sử dụng những dược liệu tự nhiên cũng được rất nhiều chị em ưa chuộng vì độ an toàn, lành tính và dễ thực hiện của chúng. Đặc biệt, biện pháp này còn rất phù hợp với những mẹ bầu, bé gái không muốn dùng thuốc Tây y vì sợ ảnh hưởng tới sức khỏe sau này.

Những thảo dược thường được dùng nhiều trong điều trị các bệnh lý về khí hư ra nhiều như lá trà xanh, lá trầu không, lá lốt, lá diếp cá, dầu dừa,… Khi sử dụng chị em cần lưu ý chọn loại lá sạch và an toàn, không chứa thuốc trừ sâu hóa học gây hại cho vùng kín.

Chị em có thể sử dụng riêng lẻ từng loại lá hoặc kết hợp chung trong một bài thuốc đun nước vệ sinh vùng kín. Đầu tiên chị em dùng nước lá để xông hơi vùng kín, giúp tinh chất theo hơi nước vào sâu trong âm đạo hơn, sau đó nước nguội thì dùng để rửa ngoài âm đạo. Không nên thụt rửa hay ngâm vùng kín trong nước lá quá lâu để tránh viêm nhiễm ngược trở lại.

Điều trị ngoại khoa

Đối với các bệnh lý phụ khoa nặng hơn, việc dùng thuốc không còn đem đến nhiều tác dụng tích cực khi điều trị. Vì thế trong trường hợp này, để chữa trị một cách nhanh chóng nhất bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh kết hợp với phương pháp ngoại khoa.

Ngoại khoa cần thực hiện đưa dụng cụ vào trong âm đạo, vì vậy nếu không cần thiết phương pháp này sẽ được cân nhắc rất kỹ trước khi thực hiện. Như với bệnh lý viêm lộ tuyến cổ tử cung cần đốt lộ tuyến, đối với viêm tắc vòi trứng thì cần nong hoặc cắt – nối khác nhau.

Phòng ngừa khí hư bệnh lý

Vùng kín là nơi rất dễ bị xâm nhập và gây bệnh viêm nhiễm phụ khoa ở chị em, đặc biệt là tình trạng khí hư tiết nhiều. Do đó để hạn chế các bệnh lý vùng kín, chị em nên chú ý trong quá trình vệ sinh vùng kín như sau.

• Vệ sinh sạch sẽ vùng kín đều đặn hàng ngày. Không sử dụng những loại dung dịch vệ sinh có chứa chất tẩy rửa mạnh. Điều này khiến cho vùng kín bị khô, mất độ ẩm.
• Lựa chọn những loại quần lót thoáng mát, chất liệu thấm hút mồ hôi và co giãn. Không nên chọn loại quần lót quá bó sát hay quần lọt khe.
• Không lạm dụng việc dùng băng vệ sinh hàng ngày vì chúng có thể gây hầm bí vùng kín.
• Không thụt rửa âm đạo vì vi khuẩn có thể xâm nhập ngược lên âm đạo.
• Cần thăm khám phụ khoa định kỳ để phát hiện sớm và điều trị nhanh những bệnh lý phụ khoa.

Trên đây là những thông tin cần biết về khí hư, cách phân biệt khí hư bệnh lý và khí hư thông thường. Chị em cần chú ý theo dõi sự thay đổi của dịch tiết âm đạo để có thể phát hiện sớm các bệnh lý liên quan.