Celecoxib là thuốc gì? Tác dụng nổi bật và những lưu ý quan trọng

Celecoxib là loại thuốc chống viêm, giảm đau được bán rất nhiều trên thị trường hiện nay. Tuy nhiên không phải ai cũng biết Celecoxib là thuốc gì, tác dụng thế nào, liều dùng, cách sử dụng ra sao cho hiệu quả. Nhằm giúp người bệnh hiểu và sử dụng sản phẩm an toàn, bài viết dưới đây sẽ giới thiệu đầy đủ thông tin cần thiết về loại thuốc tây y quen thuộc này.

Celecoxib là thuốc gì?

• Tên quốc tế là: Celecoxib.
• Thuộc loại thuốc: Thuốc chống viêm không steroid ức chế chọn lọc COX-2.

Celecoxib là loại thuốc giảm đau, chống viêm không steroid với thành phần chính là các hoạt chất Celecoxib. Sản phẩm này thường được được bán dưới dạng kê đơn, dùng để chỉ định điều trị bệnh viêm khớp, đau bụng kinh, các trường hợp đau cấp tính.

Các dạng bào chế và hàm lượng của Celecoxib

Hiện tại Celecoxib được bào chế dưới nhiều dạng khác nhau, bao gồm:

• Viên nén.
• Viên nén bao phim..
• Viên nang cứng.
• Viên nang mềm.

Ngoài ra để đảm bảo cho sự tiện lợi của người dùng trong quá trình sử dụng, nhà sản xuất cũng đã bào chế thuốc thành nhiều làm lượng khác nhau như: 50 mg, 100 mg, 200 mg, 400 mg.

Cơ chế hoạt động và tác dụng thuốc

Là loại thuốc giảm đau, kháng viêm được dùng khá phổ biến hiện nay. Nên cơ chế hoạt động và tác dụng của thuốc cũng là vấn đề mà nhiều người bệnh quan tâm.

Cơ chế hoạt động

Celecoxib hoạt động chủ yếu dựa trên cơ chế tác động vào COX-2 (enzyme quan trọng sản sinh ra các thành phần trung gian trong phản ứng gây viêm nhiễm). Nhờ cơ chế tác động vào COX-2, Celecoxib giúp cải thiện tình trạng viêm nhiễm nhanh chóng nhưng không gây ra những tổn thương lên dạ dày, mạch máu hoặc thận như các loại NSAID khác.

Chính vì vậy người ta thường dùng loại thuốc này cho các trường hợp xuất huyết dạ dày, viêm loét dạ dày, viêm hành tá tràng và nhiều căn bệnh về dạ dày khác để giảm viêm, giảm đau, làm lành tổn thương.

Tác dụng của Celecoxib

Với cơ chế tác động có chọn lọc, Celecoxib được biết đến với những tác dụng sau:

• Tác dụng hạ sốt: Cũng giống như các loại thuốc chống viêm không Steroid khác, Celecoxib cũng giúp hạ sốt. Tuy nhiên đây không phải là tác dụng quá nổi bật của thuốc này nên ít được nhắc đến trong các tài liệu liên quan.
• Tác dụng chống viêm: Đây là tác dụng chính và được nghiên cứu nhiều nhất của Celecoxib để ứng dụng trong điều trị các bệnh liên quan.
• Tác dụng giảm đau: Nhờ cơ chế tác động vào COX-2, làm giảm tính nhạy cảm của các tế bào thần kinh nhận cảm giác đau, từ đó giúp giảm đau nhanh chóng.
• Ngoài ra thuốc cũng giúp điều trị bệnh gouts khá hiệu quả.

Lưu ý: Một vài tác dụng của Celecoxib hiện không được liệt kê trên nhãn thuốc. Vì vậy hãy uống thuốc khi có sự chỉ định của bác sĩ.

Đối tượng chỉ định dùng thuốc

Theo khuyến cáo của nhà sản xuất, những đối tượng dưới đây được phép sử dụng Celecoxib để điều trị các bệnh liên quan.

• Những người đang bị viêm khớp thấp.
• Những người bị thoái hóa khớp.
• Những người bị đau bụng kinh.
• Những người bị bệnh polyp dạng tuyến đại – trực tràng có tính di truyền.
• Những trường hợp đau cấp tính kể cả đau sau phẫu thuật.
• Một số đối tượng khác cũng có thể dùng được theo sự chỉ định của bác sĩ.

Chống chỉ định của Celecoxib

Lưu ý những trường hợp dưới đây không nên sử dụng loại thuốc này để tránh gây nguy hiểm cho sức khỏe.

• Những người bị dị ứng với thành phần chính Celecoxib hoặc bất cứ tá dược nào của thuốc đều không nên sử dụng sản phẩm này.
• Những bệnh nhân bị viêm loét dạ dày tá tràng tiến triển hoặc chảy máu dạ dày cũng bị cấm sử dụng Celecoxib để đảm bảo an toàn.
• Nhà sản xuất khuyến cáo những người mắc phải tình trạng nhồi máu cơ tim, suy tim hoặc mắc các bệnh về mạch ngoại biên, mạch máu não cũng nên hạn chế sử dụng sản phẩm này.
• Những bệnh nhân suy thận cấp độ nặng, độ thanh thải creatinin Crcl dưới 30ml/ phút cần phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi quyết định sử dụng Celecoxib.
• Nếu đang bị viêm ruột, viêm loét đại tràng bạn cũng nên thận trọng khi sử dụng sản phẩm này.
• Những người có tiền sử bị hen, nổi mề đay hoặc dị ứng với thuốc kháng viêm cùng nhóm nên thông báo bệnh sử này với bác sĩ trước khi quyết định dùng sản phẩm.
• Tuyệt đối không được sử dụng Celecoxib cho phụ nữ đang mang thai nhất là phụ nữ trong 3 tháng đầu và cuối của thai kỳ.
• Để đảm bảo an toàn bạn nên khai báo cho bác sĩ tình trạng sức khỏe và tiền sử dị ứng trước đó. Nếu thấy sức khỏe không thích hợp dùng Celecoxib, bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc khác thay thế cho bạn.

Hướng dẫn bảo quản

• Bảo quản Celecoxib ở nơi khô ráo, thoáng mát. Tuyệt đối không đặt thuốc trong ngăn mát tủ lạnh, nhà tắm hoặc cửa sổ (nơi gần ánh nắng mặt trời). Nhớ để thuốc xa tầm tay trẻ nhỏ để đảm bảo thuốc được bảo quản tốt nhất.
• Trong trường hợp thuốc bị hỏng, hết hạn, ẩm mốc hoặc không còn nhu cầu sử dụng bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ hoặc tham khảo hướng dẫn trên bao bì để tìm cách xử lý phù hợp.

Cách sử dụng Celecoxib hiệu quả

Để Celecoxib tan và ngấm sâu vào các tế bào trong cơ thể khi dùng thuốc người bệnh cần thực hiện theo hướng dẫn dưới đây.

• Uống thuốc trực tiếp với nước lọc, tuyệt đối không sử dụng các loại nước ngọt hoặc sữa thay thế. Vì những đồ uống này có thể làm giảm nồng độ hấp thụ của cơ thể hoặc ảnh hưởng đến kết quả điều trị.
• Nuốt cả viên thuốc, không bẻ hoặc nghiền nát. Bởi việc thay đổi cách dùng có thể làm tăng hoặc giảm khả năng hoạt động của thuốc, khiến cơ thể gặp các tác động không mong muốn.
• Sau khi uống thuốc tuyệt đối không nằm xuống luôn, nên ngồi ít nhất là 10 phút để không hại dạ dày.
• Nếu dùng liều 200mg/ 2 lần/ ngày người bệnh có thể uống vào trước hoặc sau ăn đều được. Nếu dùng liều cao hơn 400mg/ 2 lần/ ngày người bệnh nên uống vào bữa ăn để cải thiện hấp thụ. Tuy nhiên vẫn phải hỏi ý kiến bác sĩ để tránh tác dụng phụ.
• Lưu ý khi uống Celecoxib, người bệnh nên hạn chế sử dụng các loại thức ăn có nhiều chất béo vì chúng sẽ làm chậm thời gian đạt hiệu quả so với lúc đói khoảng 1-2 giờ.
• Người bệnh nên sử dụng Celecoxib liên tục theo hướng dẫn của bác sĩ. Việc đột ngột dừng Celecoxib khi chưa có chỉ định có thể khiến bệnh tình trở nên nặng hơn.

Liều dùng quy định của Celecoxib

Liều lượng dùng Celecoxib phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như: Mục đích điều trị, triệu chứng đang gặp, độ tuổi, tình trạng sức khỏe. Vì vậy, tốt nhất bạn nên đến và gặp trực tiếp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh và hướng dẫn liều lượng, tần suất dùng thuốc phù hợp.

Liều dùng cho trường hợp cần giảm cơn đau cấp tính:

• Ban đầu: Người bệnh nên dùng liều 400mg/ lần. Lưu ý chỉ dùng 1 liều duy nhất.
• Duy trì: Sau đó giảm và duy trì với liều 200mg/ 2 lần/ ngày.

Liều dùng cho những người bị đau bụng kinh:

• Ban đầu: Uống một liều duy nhất 400mg/ lần.
• Duy trì: Nếu vẫn còn đau có thể duy trì dùng liều 200mg/ 2 lần/ ngày (chỉ áp dụng cho trường hợp thực sự cần thiết).

Liều dùng cho những người viêm khớp:

• Liều thông thường: Dùng 200mg/ lần/ ngày hoặc 100mg/ 2 lần/ ngày.
• Liều cao hơn không đem lại hiệu quả cao hơn.

Liều dùng cho người điều trị viêm khớp dạng thấp:

• Đối với người lớn liều dùng thông thường là 200mg/ lần / ngày hoặc 100mg/ 2 lần/ ngày.
• Đối với trẻ em từ 10-25kg, liều dùng thông thường là: 50mg/ lần, dùng 2 lần/ ngày.
• Đối với trẻ em trên 25kg, liều dùng thông thường là 100mg/ lần x 2 lần/ ngày.

Liều dùng cho người điều trị bệnh viêm cột sống dính khớp:

• Liều dùng thông thường là: 200 mg/ lần/ ngày hoặc 100mg/ 2 lần/ ngày.
• Nếu sau 6 tuần mà tình trạng sức khỏe không có sự cải thiện nhiều, bác sĩ có thể đề nghị bệnh nhân tăng liều lên 400 mg/ngày.
• Hoặc nếu cơ thể không có đáp ứng, bạn có thể phải chuyển sang một loại thuốc khác.

Liều dùng cho người cao tuổi lớn hơn 65 tuổi:

• Dùng liều dùng cho người lớn, không cần điều chỉnh.
• Tuy nhiên đối với những người già có tình trạng suy nhược cơ thể thì nên bắt đầu với liều dùng thấp nhất.

Liều dùng cho bệnh nhân gan:

• Theo thông tin từ nhà sản xuất nếu suy gan ở mức độ vừa thì người dùng nên giảm liều khoảng 50%.
• Trong trường hợp suy gan mức độ nặng thì không được dùng.

Người bệnh cần lưu ý rằng: Liều dùng trên đây chỉ mang tính chất tham khảo, được lấy từ thông tin nhãn hàng. Muốn chính xác với thể trạng của từng người, tốt nhất bạn nên đi gặp bác sĩ.

Celecoxib có tác dụng phụ không?

Cũng giống như phần lớn các loại thuốc kê đơn khác, việc sử dụng Celecoxib không đúng cách có thể khiến cơ thể gặp hàng loạt các triệu chứng và tác dụng phụ sau.

Tác dụng phụ thường gặp

Dưới đây là những tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng Celecoxib mà người bệnh cần lưu ý:

• Gặp các vấn đề về tiêu hóa như: Đau bụng, đầy hơi, buồn nôn, khó tiêu, tiêu chảy.
• Gặp các vấn đề về hô hấp như: Viêm họng, viêm xoang, viêm mũi, nhiễm khuẩn đường hô hấp trên.
• Gặp vấn đề về hệ thần kinh trung ương như: Hoa mắt, chóng mắt, đau đầu, mất ngủ.
• Gặp các vấn đề về dị ứng như: Phát ban, mẩn ngứa.
• Ngoài ra người bệnh còn có thể gặp tình trạng tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, xuất hiện triệu chứng giống cúm, gây phù ngoại biên,…

Tác dụng phụ hiếm gặp khi dùng Celecoxib

Bên cạnh những tác dụng phụ thường gặp, người bệnh có thể gặp những tác dụng phụ nguy hiểm hơn như:

• Tai biến mạch máu não, tức ngực, khó thở, suy tim sung huyết, tắc nghẽn mạch phổi, viêm tĩnh mạch huyết khối.
• Khó chịu ở dạ dày, chảy máu đường tiêu hóa, tắc ruột, viêm đại tràng chảy máu.
• Giảm nồng độ đường trong máu đột ngột.
• Tiểu cầu, huyết cầu, bạch cầu bị giảm, thiếu máu không tái tạo.
• Xuất hiện tình trạng hoang tưởng, không kiểm soát được hành vi.
• Gặp tình trạng tăng cân hoặc sụt cân bất thường.
• Phát ban, viêm da, tróc da.

Khi xuất hiện các biểu hiện trên người bệnh cần hết sức thận trọng. Với các triệu chứng nhẹ, thì tùy vào cơ địa của mỗi người mà chúng có thể tự hết sau vài giờ, vài ngày. Còn trong trường hợp các triệu chứng có dấu hiệu gia tăng về tần suất và mức độ bạn cần báo ngay cho bác sĩ điều trị để được tư vấn cách xử lý kịp thời.

Tương tác thuốc

Ngoài việc dùng không đúng cách thì kết hợp dùng thuốc sai cũng có thể khiến cơ thể gặp những tác dụng phụ và làm giảm hiệu quả điều trị bệnh. Dưới đây là những loại thuốc bạn không nên kết hợp khi đang dùng Celecoxib.

• Thuốc chống đông máu như: Warfarin, Dabigatran khi kết hợp với Celecoxib có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.
• Các loại thuốc NSAID cùng nhóm khi kết hợp với Celecoxib sẽ có thể khiến thận, gan, dạ dày bị ảnh hưởng hoặc gặp các biến chứng khác.

Ngoài ra người bệnh cũng không nên kết hợp thuốc này với các loại thuốc khác như:

• Thuốc điều trị tăng huyết áp như: Lisinopril.
• Thuốc giúp lợi tiểu như: Furosemid, indapamide.
• Thuốc trị nấm: Fluconazol.
• Thuốc điều trị trầm cảm.

Trên đây chưa phải toàn bộ danh sách những loại thuốc tương tác với Celecoxib. Vì vậy, hãy chủ động trình bày với bác sĩ những loại thuốc bạn đang sử dụng. Nếu nhận thấy các loại thuốc có khả năng tương tác với Celecoxib bác sĩ sẽ tự điều chỉnh liều dùng hoặc chỉ định loại thuốc khác thay thế.

Lưu ý khi sử dụng Celecoxib

Dưới đây là một số lưu ý cần thiết khi sử dụng thuốc mà người bệnh nên nắm rõ để tránh gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Thận trọng khi sử dụng

• Người từng có tiền sử loét dạ dày tá tràng hoặc chảy máu đường tiêu hoá nên thận trọng khi sử dụng Celecoxib.
• Những bệnh nhân bị hen suyễn hoặc dị ứng với các loại thuốc chống viêm không steroid khi sử dụng Celecoxib có thể xảy ra phản ứng sốc phản vệ.
• Người bị phù, giữ nước không nên sử dụng Celecoxib vì có thể khiến tình trạng ứ dịch và bệnh nặng thêm.
• Nếu đang bị tình trạng mất nước ngoài tế bào thì người bệnh nên điều trị tình trạng này triệt để trước khi quyết định dùng thuốc.

Phụ nữ có thai có dùng được Celecoxib không?

• Hiện tại vẫn chưa có bằng chứng cụ thể về việc dùng Celecoxib có an toàn cho phụ nữ có thai không.
• Vì vậy người bệnh nên cân nhắc trước khi sử dụng sản phẩm này. Tốt nhất là nên hỏi bác sĩ về lợi ích và nguy cơ có thể xảy ra với thai nhi để quyết định.

Lưu ý: Không dùng Celecoxib ở 3 tháng cuối của thai kỳ vì có thể dẫn đến những hệ lụy xấu trên tim mạch của em bé.

Phụ nữ đang cho con bú có nên dùng Celecoxib không?

Mặc dù chưa có bằng chứng về việc Celecoxib có khả năng bài tiết vào sữa mẹ hay không? Tuy nhiên để đảm bảo an toàn cho em bé, các bà mẹ nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng loại thuốc này.

Chỉ nên dùng thuốc khi lợi ích lớn hơn những nguy cơ có thể mang đến. Trong trường hợp cần thiết phải dùng Celecoxib để trị bệnh, bạn nên tạm ngừng cho con bú một thời gian.

Cách xử lý quá liều

Việc dùng quá liều Celecoxib có thể khiến cơ thể gặp tình trạng: Buồn ngủ, buồn nôn, đau vùng thượng vị, chảy máu đường tiêu hóa, thậm chí là suy thận cấp, tăng huyết áp hoặc các phản ứng phản vệ.

Khi gặp tình trạng này tốt nhất bạn nên gọi 115 hoặc đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Hiện tại dù vẫn chưa có thuốc giải độc đặc hiệu với Celecoxib. Tuy nhiên, tình trạng quá liều vẫn có thể khắc phục được theo cách sau:

• Sau 4h đầu kể từ khi dùng quá liều, các bác sĩ sẽ tiến hành các liệu pháp gây nôn để giúp đào thải bớt lượng thuốc dư thừa trong cơ thể. Kết hợp dùng than hoạt tính với hàm lượng từ 60-100g cho người lớn và 1-2g/ kg cho trẻ em. Trong trường hợp uống một lượng quá lớn có thể phải dùng đến thuốc tẩy thẩm thấu.

Cách xử lý khi quên liều

Tốt nhất là bạn nên uống thuốc ngay sau khi nhớ ra (đối với trường hợp mới quên 1-2 tiếng). Còn nếu sắp đến liều kế tiếp, người bệnh nên bỏ qua liều đã quên và dùng luôn liều kế tiếp theo kế hoạch.

Celecoxib là thuốc chống viêm không steroid, thường được dùng để điều trị viêm khớp, đau bụng kinh hoặc các trường hợp đau cấp tính mà ít gây hại cho gan, thận dạ dày. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng, người bệnh vẫn có thể gặp những tác động không mong muốn, đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Do vậy, nếu cơ thể xuất hiện bất kỳ các triệu chứng bất thường nào, người bệnh cần liên lạc với bác sĩ sớm để được điều trị kịp thời.